Uzm. Dr. Nurgül Demir Çocuklarda Gömülü Diş Çekimleri

Çocuk Diş Hekimi Uzm. Dr. Nurgül Demir, çocuklarda uyutularak yapılan diş tedavilerine değinerek gömülü diş çekimindeki sürecin ilerleyişini açıklıyor. Çocuk hastalarımızla ilk tanışmamız maalesef çoğunlukla diş ağrısı sebebi ile oluyor. Hastalarımızın çoğu, deneyimledikleri diş ağrısının tedirginliği ile isteksiz, arkadaşlarından duydukları hikâyelerle endişeli veya olumlu geçmeyen eski diş tedavisi randevularının sebep olduğu korku ile geliyorlar kliniğe. Çocukların ön yargı ve korkularını yıkarak diş tedavilerini klinik koşullarda tamamlamak her zaman mümkün olmadığı gibi, gömülü diş çekimleri gibi cerrahi işlemler planlamamız gereken hastalarımızda, çocuk hastanın tedaviye uyum göstermesi çok daha güç hale geliyor. O zaman diş tedavilerinin uyutularak yapılması tek tedavi seçeneği olarak karşımıza geliyor.

Çocuklarda Uyutularak Yapılan Gömülü Diş Çekimleri

Dişlerin kemik içinde geliştiği dönemdeki problemler veya bazı hastalıklar, diş sayısında eksiklik ya da fazlalıklara neden olabilmektedir. “Süpernumere diş” olarak adlandırılan, normal diş dizisi dışında, fazla bir diş olarak oluşan dişler hem süt diş dizisinde, hem daimi diş dizisinde görülebilir. Çoğunlukla, üst keser dişler bölgesinde oluşur.  Ağız içinde keser dişlerin komşuluğunda, sürmüş olarak da görebileceğimiz süpernumere dişler, kemik içinde tamamen gömülü olarak da kalabilir. Çocuk hastalarda sıklıkla görmeye başladığımız gömülü süpernumere dişler için; rutin diş kontrolleri veya diş ağrısı, travma kaynaklı diş kırıkları, diş renklenmeleri gibi şikayetler sebebiyle kliniklerimize başvuran hastalarımızın ilk muayeneleri sırasında aldığımız diş filmleri tanı koydurucudur. Yani çoğu zaman, farklı bir şikâyet için başvuran hastalarımızda klinik muayene veya radyolojik değerlendirme ile süpernumere diş varlığını tespit ederiz. Daimi diş dizisinde aralanmalara, konum ve sürme bozukluklarına, diş sürmelerinde gecikmelere neden olabilecek bu dişler; zaman içerisinde bölgede kist oluşumuna, komşu diş dokularında yıkımlara, ağrı ve şişliklere sebebiyet verebilir. Çocuk diş hekiminin eksiksiz ağız içi muayenesi ve gerekli görülen diş filminin detaylı değerlendirilmesi sonucunda çekimi planlanan süpernumere dişin; ideal zamanda, doğru bir tedavi planlamasıyla ve mutlaka “çocuk hastalarda cerrahi işlem deneyimi olan” bir “ağız, diş ve çene cerrahisi uzmanı” tarafından alınması gerekir. İşlem sonrasında hastanın, düzenli kontroller ve periyodik olarak alınan filmlerle, yapılan diş sürme ve dizilim takipleri çok önemlidir.

Sedasyon veya Genel Anestezi Kararı

Diş hekimi fobisi veya kontrol edilemeyen bulantı refleksi varlığında, korku ve kaygı düzeyinin çok yüksek olduğu vakalarda, bazı sistemik hastalıkların sebep olduğu ve hastamızın koltukta yapılan işlemlere uyum göstermesini engelleyen özel durumlarda ve özel gereksinimli hastalarımızda diş tedavilerini sedasyon veya genel anesteziyle yapıyoruz. Çocuk diş hekimliğinde sedasyon veya genel anestezi kararı; hastanın yaşı, yapılacak olan diş tedavileri ve planlanan tedavi süresi göz önünde bulundurularak, Amerikan Pediatrik Diş Hekimleri Derneğinin yönergelerine göre verilir. Her iki yöntemde de hasta, işlem sonrasında bir şey hatırlamaz. Özellikle çocuklarda, diş tedavilerinin uyutularak yapılması ile, ilerleyen yaşlara taşınabilecek bir diş hekimi fobisinin önüne geçilebilir. Tabii sedasyon veya genel anestezi kararını verirken hastamızın genel sağlık durumu, detaylı tıbbi hikâyesi mutlaka ilk sırada sorgulanmalıdır. Eğer takip altında olduğu herhangi bir sağlık problemi varsa anestezi kararı, ilgili tıp hekimine danışarak verilmelidir.

Uyutularak Diş Tedavisinde Sürecin İlerleyişi

• Çocuk hastanın tüm diş tedavileri planlandıktan sonra hastaya sedasyon ya da genel anestezi uygulanması için karar verilir.
• Anestezi uzmanı tarafından anestezi öncesi tetkikleri yapılır.
• Hastanın detaylı tıbbi öz geçmiş (öncesinde geçirdiği ameliyat ve hastalıklar sürekli kullandığı ilaçlar vb.) bilgileri edinilip, fizik muayenesi gerçekleşir.
• Hastanın diyabet, konjenital kalp hastalığı, kanama problemi ve pıhtılaşma bozukluğu, geçirilmiş/planlanan kalp ameliyatı veya radyoterapi/kemoterapi gibi özel durumlarında mutlaka doktorundan konsültasyon istenerek, doktorun yönlendirmesine göre ön hazırlık yapılır.
• İşlem öncesinde rahatlatıcı bir ilaç içirildikten sonra, hasta operasyon odasına alınır.
• Planlanan tedaviler ameliyathane ortamında, anestezi uzmanı ile birlikte tamamlanır.
• Anestezi uzmanı hastaların kalp hızı, kan basıncı, solunum hızı ve derinliği, vücudun oksijen düzeyi gibi gerekli bütün yaşamsal fonksiyonlarını düzenli olarak kontrol ederek hasta güvenliğini takip altında tutar. Kontrollü olarak verilen ilaçlarla çocuk hastalar sedasyon/genel anestezi sırasında rahat bir deneyim yaşar ve süreç ağrısız tamamlanır.
• Anestezi altında çocuk hasta için planlanan diş tedavileri tamamlandıktan sonra hasta, anestezi uzmanı tarafından uyandırılır. İşlemden sonraki dönemde hastanın ağrı duymasını önlemek için gerekli olan ilaç tedavileri planlanır. Bir süre gözetim altında tutulduktan sonra taburcu edilir. Hastanın takip altında olduğu herhangi bir sistemik hastalığı yoksa hastanede kalmasına gerek olmaksızın aynı gün içinde hastaneden çıkış yapabilir.