Nural Aydın Diz Ağrılarına İyi Gelen Çözümler

Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Nural Aydın, diz yaralanmalarının sebeplerini belirterek tedavide kullandıkları uygulamaları detaylandırıyor.

Diz ağrısı her yaştan insanı etkileyebilen yaygın bir şikâyettir. Zayıf kaslar ve kilo, diz yaralanmalarının başlıca sebebidir. Yırtık bir bağ veya menüsküsten olabileceği gibi, kıkırdak hasarı, kireçlenme, kas zayıflığı, artrit gibi çok çeşitli sebepler de bu duruma neden olabilir. Diz ağrısının yeri ve şiddeti nedene bağlı olarak değişebilir. Ağrıya eşlik eden şişlik, sertlik, takılma, kitlenme gibi farklı hisler olabilir. Fizik muayenenin yanı sıra, gerekli olduğu zamanlarda direkt grafi, bilgisayarlı tomografi ve/veya manyetik rezonans görüntüleme bize tanı koymada yardımcı olur.

Kısa süreli olan diz ağrıları sıklıkla buz uygulama, ilaç destekleri, dizlikler ve fizik tedavi uygulamaları ile rahatlar. Tedaviye rağmen geçmeyen kronik diz ağrılarında enjeksiyon tedavilerimiz gündeme gelebilir. Alevli yangılı bir dizde bazen kortizon enjeksiyonu yapmak durumunda kalınabilir. Diz sıvısının azaldığı kireçlenme gibi durumlarda ise tercihimiz hyalüronik asit dediğimiz kayganlaştırıcı özelliğe sahip enjeksiyonlar oluyor. Günümüzde kireçlenmede, bağ yaralanmalarında, menüsküs hasarlarında, kıkırdak aşınmalarında çok popüler olan kök hücre uygulamaları mevcut. Bunlar kendi içinde alt gruplara ayrılıyor. Hangisinin uygulanması gerektiğine hastanın şikayetinin boyutuna ve süresine bağlı olarak, yani kişi bazlı karar veriyoruz.

PRP Nedir?

PRP (Platelet Rich Plazma), konsantre trombosit ve serum karışımıdır. Trombositler, bir yaralanma sırasında pıhtı oluşturan ve iyileşmeye yardımcı olan büyüme faktörleri açısından zengindir. Kan pıhtısı, vücudun kanamayı durdurmak ve yerel onarım tepkisini tetiklemek için yaralanan bölgede büyüme faktörlerini serbest bırakmak için oluşur. Bir yaralanma sonrasında kan pıhtısı farklı aralıklarla büyüme faktörleri salgılayarak kök hücreleri getirir ve bölgeye kan akışını sağlamak için yeni kan damarları oluşturur.

PRP Nasıl Yapılır?

PRP ile kendi kanınız toplanır ve normal trombosit miktarından yaklaşık sekiz kat daha fazla olan bir kan plazması örneğini oluşturmak amaçlı santrifüj edilir. Elde edilen plazma, hasarlı bölgeye enjekte edilir. PRP, vücudun doğal kendini onarma yeteneğini geliştirir. Akut ve kronik çeşitli kas iskelet sistemi hastalıklarında iyileşmeyi hızlandırmak ve iyileşmenin kalitesini arttırmak için güvenle kullanılabilir.

PRP, ihtiyaca göre dört ila altı hafta aralıklarla ortalama üç ya da dört seans uygulanabilir. Tedavinin etkisi birinci ayda görülmeye başlamaktadır.

Kök Hücre Nedir?

Vücudumuzda çeşitli görevleri olan trilyonlarca hücre bulunmaktadır. Bu hücreler bozulduğunda, yeni hücreler üretmek, “uzmanlaşmamış” kök hücrelerin işidir. Bu kök hücreler, tanımlanmış bir görevleri olmadığı için “uzmanlaşmamış” hücreler olarak kabul edilir ve de kemik, tendon, bağ, kıkırdak, kas ve menüsküs oluşturan hücreler dahil olmak üzere birçok hücre tipine dönüşme yeteneğine sahiptir. Yani kısaca kök hücreler, işlev olarak henüz vücudumuzda dönüşüme uğramamış (kas, yağ, kemik, kan, sinir, saç, cilt gibi) ana hücrelerdir. Vücudumuzun yoğun olarak yağ barındıran göbek bölgesi kök hücre açısından oldukça zengindir.

Kök hücreler diz içine enjekte edildiğinde, diz içindeki hasarlı doku bölgelerine yapışıp dizin mikroçevresini algılayabilir ve ne tür hücrelerin büyüyeceğini ve doku iyileşmesini artırmak için hangi moleküllere ihtiyaç duyulacağını belirleyebilir. Uyarılan kök hücreler yeni hücreler üretmeye başlar ve ayrıca diz kıkırdağı, tendon ve diğer yaralı dokuların iyileşmesini ve yeni büyümesini teşvik etmek için büyüme faktörleri ve proteinlerin doğru kombinasyonunu üretip vücudumuzun kendi doğal ilaç deposu gibi davranır.  Tedaviden sonra özellikle ilk üç hafta yoğun aktivite yapmaktan kaçınılmalıdır. Tedaviden yaklaşık bir ay sonra hastanın hissedebileceği düzeyde iyileşme başlar. Üç ila altı aylık süreçte yoğun bir şekilde etki gösterir.

Özetle;

• Zayıf kaslar ve kilo, diz yaralanmalarının başlıca sebebidir.
• Diz ağrısının sebebi ne olursa olsun diz kaslarını kuvvetlendirecek fizik tedavi egzersizleri her zaman ağrıya iyi gelir.
• Diz sıvısının azaldığı kireçlenme gibi durumlarda öncelikli tercihimiz hyalüronik asit enjeksiyonları olmaktadır.
• Uzamış ağrılarda PRP veya kök hücre tedavisi gündeme gelir.
• Kök hücre tedavisi, PRP tedavisine göre daha gelişmiş bir tedavidir.
• Bütün bu tedavilerin ortak amacı hastanın ağrısını azaltıp konforunu arttırmaktır.