Medicana International Ankara Hastanesi Ameliyatsız Kalp Kapağı Değişimi
Medicana International Ankara Hastanesi Kardiyoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Engin Bozkurt, kalp kapağı ameliyatında çığır açan TAVI (Transcatheter Aortic Valve Implantation) yöntemi hakkında MAG Okurlarını bilgilendiriyor.
Uzmanlık alanlarınıza da değinerek kendinizden bahseder misiniz? Kalp sağlığına yönelme sebepleriniz nelerdi?
1991 yılında Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun oldum. Öğrencilik yıllarımdan itibaren kalp her zaman ilgimi çekmiştir. 1992 yılında kardiyoloji branşı dahiliyeden ayrılıp ayrı bir ana bilim dalı olunca, Kardiyoloji Bölümü’nü seçerek ihtisasıma başladım. 1997 yılında uzman, 2003 yılında doçent ve 2008 yılında kardiyoloji profesörü oldum. 2005 yılında Ankara Atatürk Hastanesine kardiyoloji klinik şefi olarak atandım. Türkiye’de üç ayrı eğitim kurumunda kardiyoloji kliniklerinin kurulması bana nasip oldu. Bunlar Ankara Atatürk Hastanesi, Rize Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesidir. Son beş yıldır da Medicana International Ankara Hastanesi Kardiyoloji bölüm başkanlığını yürütmekteyim.
TAVI yöntemiyle ilgili kısaca bilgi verebilir misiniz?
Öncelikle aort kapağından biraz bahsetmem gerekir. Bildiğiniz gibi kalbimizin dört kapağından birisi aort kapağıdır. Bu kapak her atımda kalpten tüm vücuda gönderilen kanın içinden geçtiği kapaktır. Görevi, kalbin kasılması esnasında açılıp vücuda giden kanın rahatça içinden geçmesini sağlamaktır; kalbin gevşemesi esnasında da kapanarak vücuda gönderilen kanın kalbe geri gelmesini engellemektir. Bu kapak oldukça elastik yapıdadır; fakat zaman içerisinde üzerine kireç birikip sertleşir. Bu durum önce kapak hareketlerinde azalmaya neden olur. Daha sonra ilerleyerek kapağı neredeyse açılamaz hâle getirir. Yani aort kapak darlığı oluşur. TAVI ise, bu daralmış aort kapağının kalp anjiyosuna benzer bir yöntemle kasıktan ya da kol damarından girilerek değiştirilmesi işlemidir.
Bu yöntem klasik kalp kapağı ameliyatından nasıl ayrılıyor?
TAVI yapmadan önce doğru planlama için bilgisayarlı tomografi çekilmesi gerekir. Burada iki konuya karar verilir. İlk olarak, hastaya hangi büyüklükte kalp kapağı gerektiğine karar verilir. İkinci olarak, bu kapağın kalbe gideceği damar yolu belirlenir. Bu damar yolu büyük oranda kasık damarlarıdır. Eğer kasık damarında darlık varsa kol damarı ikinci seçenek olarak kullanılır. TAVI işlemi büyük oranda lokal anestezi altında yapılmaktadır. Öncelikle bir kılavuz tel yardımıyla, dar olan aort kapağından geçtikten sonra balon şişirilerek dar kapak genişletiliyor. Ardından yeni kapak, daralmış eski kapağın içine yerleştiriliyor.
Klasik kalp kapak ameliyatında ise genel anestezi altında hastalar ameliyat edilir. Öncelikle göğüs kafesi açılıp kalp ve akciğerin görevi bir makineye bağlanarak, daralmış ve kireçlenmiş aort kapağı çıkarılıp, yerine yeni kapak dikilmektedir. Dolayısıyla bu hastaların hem yoğun bakımda ve hastanede kalış süresi uzamakta hem de ameliyat sonrası iyileşme süresi çok daha uzun olmaktadır. TAVI yönteminde ise hastalara genel anestezi yapılmamakta, sadece kasık bölgesi lokal olarak uyuşturulup işlem yapılmaktadır. Hastalar bir gün yoğun bakımda, bir gün de serviste kalıp taburcu edilmektedir. Dolayısıyla ileri yaştaki hastalar için ciddi bir konfor farkı oluşmaktadır.
TAVI işlemi kimler için uygundur? Her hasta bu yönteme aday mıdır?
Bu yöntem için en uygun hasta, yaşlanmaya bağlı ileri aort kapak darlığı olan hastalardır. Ayrıca daha önceden açık cerrahi yöntemle biyolojik kalp kapağı takılmış, fakat zaman içinde bu kapağı bozulmuş hastalara da TAVI yöntemiyle yeni kapak takılmaktadır. Bu yöntem için uygunluğu belirleyen ön önemli kriter yaştır. Yaşı altmış beşten büyük olanlar uygun adaylardır. Bu yaşın altında olanlarda ise sadece özel durumlarda TAVI yapılabilir.
Türkiye’de TAVI uygulamalarının öncülerinden birisiniz. Bu yöntem kalp cerrahisini nasıl dönüştürdü? Bu uygulamanın geleceğini nasıl görüyorsunuz?
TAVI ilk defa 2007 yılında dünyada uygulanmaya başladı. Ülkemizde ise 2009 yılında yapmaya başladık. İlk hasta grubumuz açık ameliyat yapılamayan ya da ameliyatı çok riskli hastalardı. Bu hasta grubunda etkinliğini ispatlayınca daha az riskli hastalara doğru endikasyonları genişledi. Beni en çok sevindiren, daha önceden “Ameliyat yapılamaz, evinizde ilaçlarla idare edin.” dediğimiz hastalara TAVI yaparak, onları sağlığına kavuşturmamız oldu. Gelecekte şunu bekliyorum: Aort kapağı değişecek birinde eğer biyolojik kapak takılacaksa ilk tercihin TAVI olacağını düşünüyorum. Eğer hasta TAVI için uygun değilse o zaman açık ameliyat yapılmalı.
TAVI gibi ileri teknolojik işlemler Türkiye’de ne düzeyde uygulanıyor? Avrupa ile kıyaslandığında durumumuz nedir?
TAVI gibi ileri teknolojik işlemler ülkemizde başarılı bir şekilde uygulanmaktadır; fakat dünya ile aynı zamanda uygulamaya başlamamıza rağmen yıllık sayılarımız, gelişmiş ülkelerin oldukça gerisindedir. Burada da temel sorun, ülkemizde geri ödeme şartlarının çok dar olmasıdır.
