Aytuğ Akdoğan – Küçük Eylemler, Büyük Dönüşümler

Genç yaşta edebiyat dünyasında dikkat çeken Aytuğ Akdoğan, karakter derinliği ve sezgisel anlatımıyla çağdaş Türk edebiyatının özgün isimlerinden biri olarak öne çıkıyor. Duyarlılığın ancak eyleme dönüştüğünde dünyayı değiştirebileceğini vurgulayan yazar, gündelik hayatın içindeki estetik ve iyilik anlarını MAG Okurları için anlatıyor.

 

Duyarlılık; çevresine dikkatle bakan, insanın iç sesini dinleyen ve başkalarının acısını kendi kalbinde hissedebilen bir bilinç hâli ise, sizce duyarlılıkla dünya değişebilir mi?

Ancak harekete geçerse değişebilir. Duyguyu yalnızca hissetmek yerine, onu günlük hayatın mekanizmalarına (alışkanlıklara, sözleşmelere, kolektif ritüellere) dönüştürürseniz, dünya gerçekten —yavaşça ama kalıcı biçimde— değişir.

 

Gösterişli ama yüzeysel destek de sürdürülebilir değil. Bir tarafı kurtarıcı, diğer tarafı kurban hâline getiriyor. Yukarıdan bir bakışla yardım etmek yerine yan yana yürüyüp dayanışma içinde olmak, bence daha insani bir eylem.

 

Sizin gözlemlerinizde, bir bakışın, bir sözün veya küçük bir eylemin yarattığı ve sizde iz bırakan bir “zincirleme iyilik” anısı var mı?

İki hafta önce, Marmaris’te yağan bir sağanak yağmurda anne bir kedi yavrularını taşımaya çalışırken hepsini mazgalların altına düşürmüştü. Birbirini hiç tanımayan üç kişi bir araya gelip yavruların hepsini bulduk. Onları kurutup annelerinin yanında güvenli bir alana yerleştirdik. Bu, aramızdan birinin başlattığı bir hareketti ama kısa sürede zincirleme bir iyilik hâline dönüştü.

 

Bu soru bir yandan da Çehov’un öykülerindeki durum hikâyelerini, durum komedilerinin neden olduğu zincirleme absürtlükleri çağrıştırdı bana. Böyle anlar, karakterleri görünür kılar; küçük eylemler kişilerin zaaflarını, kibrini, şefkatini açığa çıkarır. Ben de bir yazar olarak büyük eylemler yerine karakterlerimi ufak tefek meseleler üstünden “denemeyi” ve “görmeyi” daha çok seviyorum.

 

Hayatın koşturmacasında çoğu zaman etrafındaki güzellikleri gözden kaçırıyor insan. “Günlük hayatın içindeki estetik”ten bahsedersek; bu, bir sanat eserine bakmak kadar bilinçli bir eylem mi, yoksa bir martının uçuşundaki çizgide, yağmur sonrası ıslak kaldırımın parıltısında kendini dayatan bir şey mi? Siz, bu sıradan estetik anlara nasıl davet çıkarıyorsunuz ve o anı nasıl yakalıyorsunuz?

Bununla ilgili literatürde “Proustyen bir an” diye bir kavram var. Proust’un “Kayıp Zamanın İzinde” romanındaki kahraman, küçük bir kek parçasını çaya batırdıktan sonra resmen boyut değiştirir. Çocukluğuna dair tüm anıları aniden canlanır. Özeldir, çünkü yalnızca bilgi değil, o anın ruhu geri gelir. Sezgisel bir süreçtir. Yağmur sonrası toprak kokusu sizi çocukluğun oyun alanına taşıyorsa, yaşadığınız şey muhtemelen “Proustyen bir an”dır.

 

Ben de bu anları daha fazla yakalayabilmek için, bir şey yapıyorsam, sadece onu yapmayı tercih ediyorum. Yani o romandaki karakter o kurabiyeyi çaya batırırken üç sekme daha açsaydı, aynı zamanda Twitter’daki haberleri okurken bir gözü televizyonda vs. olsaydı, o anı o şekilde yaşayabilir miydi? Hiç sanmıyorum.

 

İnsan bir hayal kırıklığı yaşadığında, hayatın zorlukları ya da haksızlıklar karşısında iyimser kalabilmeyi nasıl başarıyor? Siz bu anlarda ne yaparsınız; görmezden mi gelirsiniz, içinde mi kaybolursunuz, çıkmaya mı çalışırsınız?

Ben en iyi çıkış yolunun, tam içinden geçmek olduğunu düşünenlerdenim. Yüzleşmediğin her şey bir süre sonra, daha da acı bir biçimde karşına çıkıyor. Üstelik hayat, köşelerinden dolaşmak için çok kısa.

 

FOTOĞRAF: DİLAN BOZYEL