Özgür Aksuna: Öz Disiplin ve Alışkanlık Yönetimi

Her yıl olduğu gibi, bu yıl da geriye dönüp baktığımız, elimizde kalanları eleyip, gelecek için hazırlık yaptığımız o kırılım anını yakalamış olma ihtimali ile yepyeni bir “ben” umuduyla geleceğe, o zamana hazırlandığımız aralık ayı hepimize yeni yılın şansını getirsin.

Pandemi sonrasında değişime uğrayan yeni hayatımıza adapte olurken, yine çok şeyin değiştiğine, yepyeni başlangıçlar yaptığımıza şahit olduk. “Çaba gösterdim ama hedefe ulaşamadım”, “İstediğim gibi olmadı”, “Beklentilerim karşılanmadı” vb. şeyler diyorsanız, orada durun. Henüz sayfa kapanmadı ve hikâye sona ermedi. Şimdi yepyeni bir sayfa açmak ve fazlalıkları atma zamanı. 2023 hepimiz için önemli bir yıl olacak. Cumhuriyetimiz artık yüz yaşında. Bizler bu coşkuya ortak olmak adına kendi hayatlarımızda değişikliklere gitmeyi isteyebiliriz. Bu kıymetli yılı daha verimli geçirebilmemiz ve farkındalıklarımızı artırabilmemiz adına size iki önemli kavramı anlatmaya geldim.

Her sabah uyandığında telefona bakmaktan kendini alıkoyamıyorsan, kahve içmeden ayılamıyorum diyorsan, kahvaltı etmeden evden çıkıyorsan ve günlük rutinin içerisinde farkına varmadığın tutumları sürekli tekrar ediyorsan, alışkanlık nedir, nasıl yönetilir, öğrenme zamanın gelmiş diyebilirim. Hepimizin kendimize özgü alışkanlıkları var. Yararlı ve zararlı olmalarını bizdeki etkilerine göre belirliyoruz. Alışkanlık; kişinin, uyaran fark etmeksizin, öğrendiği ya da edindiği tutumlara verilen ad zaten. Belli bir süre yapıldığı zaman hayattan çıkarmak ya da bırakmak zorlaşıyor. Peki, o zorluğu aşmak mümkün değil mi?

Alışkanlık yönetilebilir ve değiştirilebilir. Bir alışkanlığı değiştirmek için:

ï Değiştirmek istediğiniz davranış belirlenmeli.

ï Değişikliğe gidecek davranış için tutarlı bir tekrar geliştirilmeli, süreklilik ve frekans çok önemli.

ï Alışkanlık oluştururken belli bir davranış ve o davranışı tekrarlayacak bir tetikleyici geliştirmeli.

ï Geliştirmek istediğimiz davranış konusunda emin olunmalı.

ï Basit olandan başlanmalı.

ï Beklentileri gerçek tutmalısınız. Sizi dürtecek bir suç ortağı bulmalısınız.

Yönetmeyi bildiğiniz zaman her şeyle başa çıkabilirsiniz. Alışkanlık yönetimini sağlamak için de “öz disiplin” sahibi olmak ve öz disiplini harekete geçirerek hayatı yönetmek mümkün. Öz disiplin nedir, sorunuzu duyar gibiyim.

Öz disiplin; duygu, davranış ve istekleri kontrol etmek için ihtiyaç duyduğumuz zihinsel güçtür. Herkes öz disipline sahip olmaz. Bazıları da öz disiplini geliştirmek için bazı stratejileri öğrenme ihtiyacı duyar. Öz disiplin, eylem, davranış ve duygularınızı kontrol etme konusunda tutarlı oluşunuzu da ifade eder. Öz disipline sahip olduğunuz zaman motive kalırsınız ve başarıya ulaşmanız da daha kolay olur. Bunu, başarısının sırrı eşi Victoria Beckham zannedilen David Beckham’ın başarısındaki sır olarak tarif edebiliriz. David futbol oynadığı dönemde, her gün bin şut çekerek antrenman yaparmış. Dünyanın öbür ucunda bin şut çeken birisi olursa bin bir şut çekmesi gerektiğini düşünerek o tutarlı davranışını korurmuş. Yani istikrarı ve öz disiplini koruyarak bugünlerine ulaşmış. Baharat Kız Victoria’nın varlığının etkisi, bana göre tartışılır. Öz disiplin, irade ile de bağlantılıdır. Davranışları kontrol etmemizde ikisi beraber hareket ettiğinde, olumlu bir süreç gelişeceği için, kaygılar da azalır.

Öz disiplin nasıl geliştirilebilir?

ï Kendi kendinizin analizini yapabilmelisiniz. Güçlü ve zayıf yanlarınızı bilmek, kusurlarınızı kabul ederek, onları nasıl güçlendireceğinizin de farkında olmayı sağlar, bu da öz disiplin geliştirme yolunda size avantaj kazandırır.

ï Ne istediğinizi bilmek ve buna yönelik planınızı hazırlamak, öz disiplin geliştirmeniz adına önemlidir.

ï Günlük alıştırmalarla ya da tekrarlarla öz disiplin kazanılır.

ï Ritüeller edinmek disiplin kazanmanız için yardımcı olabilir.

ï Başarısız olabileceğinizi, kaybedip yeniden başlamak durumunda kalabileceğinizi unutmayın. Bu yüzden kendimize yüklenmememiz ve gerektiğinde kendimizi affetmemiz de yardımcı olacaktır.

ï Küçük büyük demeden başarılı olduğunuz an, bunu fark etmek ve başarınızı ödüllendirmek de, öz disiplininizi artırmanıza yardımcı olabilir.

Değişime hazır hissetmek, ondan korkmamak, onu yine kucaklamak için yılın bitişini beklemeyin. Her gün, yepyeni bir sayfadır. O sayfayı neyle doldurmak isterseniz, doldurmak istediğiniz şeyi belirlemek, onun için vazgeçmeyi de bilmek mümkündür. Hemen bugün, ilk adımı atarak, 2023’e de hazır olacaksınız. Çok güzel bir yıl geçirdiğinize eminim. Yeni yıl, beklediğinizden daha iyi olsun.