Enflasyon Düzeltmesinde Muafiyet Kapsamı Genişliyor
Malî Müşavir C. Serkan Kumdakçı; düzeltmeye tabi tutulmayan şirketleri de belirterek, Resmî Gazetede yayımlanan kanunla, yatırımcıya enflasyon desteği yapılacağının haberini veriyor ve kanunu açıklıyor. Daha önce çokça eleştiri ve tartışma konusu olan, zaten finansmana erişimin zor olduğu dönemde, yatırım yapanların enflasyon oranında vergi ile karşı karşıya kaldığı uygulamada da düzenlemeye gidiliyor.
30.10.2024 tarihinde Resmî Gazetede yayımlanan 7529 sayılı “Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması”na dair kanun içinde yapılan düzenlemelerle enflasyon muhasebesi kapsamı genişletildi.
Anılan düzenleme ile, tasfiye ve iflas durumunda olan şirketler ve yatırımlar içerisinde olan şirketler enflasyon düzeltmesi kapsamı dışına alınıyor. Ayrıca kamu iktisadi teşekkülleri gibi kamu sermayeli şirketler de enflasyon muhasebesi yapmayacaklar. Buna göre tasfiye açısından genel kurul kararının tescil edildiği tarih, iflasta ise iflasın açıldığı hesap döneminden itibaren enflasyon düzeltmesi yapılmayacak.
Kanun maddesi mükellef lehine geriye dönük olarak 1.1.2024 tarihinde yürürlüğe girdi. Bu nedenle, I., II. ve III. çeyrek dönem sonlarında yapılmakta olan yatırımlarını endeksleyerek gelir kaydetmiş olanlara, bu gelir tutarlarını öz kaynaklar içinde fon hesabına transfer etme hakkı bu kanunla yürürlüğe girmiş oldu.
Yatırımların teşvik edilmesi ve öngörülebilirliğin artırılması amacıyla Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 298’inci maddesi değiştirilerek; enflasyon düzeltmesinin yatırımlar üzerinde oluşturduğu vergisel etki yatırım dönemi boyunca ertelenerek, yapılan düzeltme işletme döneminden sonra kâr-zarar hesapları ile ilişkilendirilerek yapılmakta olan yatırımlar desteklenecek.
Enflasyon düzeltmesinin uygulandığı dönemlerde, parasal olmayan bilanço kıymetlerinden, yapılmakta olan yatırımlar hesabını enflasyon düzeltmesine tabi tutulup, düzeltme sonrası oluşan ve enflasyon düzeltmesi kârı olarak dikkate alınması gereken düzeltme farklarının (gelir) dönem kazancıyla ilişkilendirmeyip, düzeltme kaynaklı gelir tutarlarının öz kaynaklar altında özel bir fon hesabında izlenmesine imkân verilecek. Dönem kazancına dâhil edilmeyen ve öz kaynaklar altında özel fon hesabına alınan düzeltme kaynaklı tutarlar, yatırımın tamamlanarak ilgili iktisadi kıymetin aktifleştirildiği dönem ile bu dönemi takip eden dört hesap dönemi içerisinde eşit taksitler halinde dönem kazancının tespitinde dikkate alınacak. Ayrıca, özel fon hesabında izlenen tutarlar, dönem kazancının tespitinde dikkate alınıncaya kadar her yıl bir önceki yıla ilişkin Vergi Usul Kanunu uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında artırılacak. Özel fon hesabına alınarak ilgili hesaplarda izlenen bu tutarlar ayrıca enflasyon düzeltmesine tabi tutulmayacak.
Yatırım döneminde veya iktisadi kıymetin aktifleştirilmesinden sonra faaliyeti terk veya özel fon hesabında izlenen tutarların kısmen veya tamamen başka bir hesaba nakli ya da işletmeden çekilmesi durumunda, daha önce dönem kazancında dikkate düzeltme kaynaklı tutarlar; faaliyetin terki veya özel fon hesabının kısmen veya tamamen bu düzenleme hükümlerine aykırı şekilde kullanıldığı dönemin kurum kazancına dâhil edilecek.
