Aysun Karatuğ: Yatırım Kararları Şekilleniyor
Gigant Swiss Consulting AG EMEA Ülkeleri Direktörü Ekonomist Aysun Karaytuğ; global piyasalardaki mevcut durumu, karşılaşılan zorlukları ve doğal gaz ile petrol rezervlerindeki güçlü piyasa rüzgârlarını ele alıyor…
Mevcut piyasa, doğru kararları vermeyi zorlaştırıyor. Enflasyon, jeopolitik kriz, bozucu teknolojiler, faiz artışları; karşı karşıya olunan bazı zorluklar. Bu zorluklarla başa çıkmak için iyi verilere, bu verileri inceleyecek araçlara ve tüm bu verilerin ne anlama geldiğini gösterecek analizlere ihtiyacınız var. Duygularınızı, yatırım kararlarınızın dışında bırakmalı ve temel faktörlere odaklanmalısınız. Şimdi, tüm bu faktörler ile kısaca global piyasaları değerlendirecek olursak; ABD Merkez Bankasının bir tür dönüş yapacağına dair umut sürekli olarak canlı tutuldu. Bu oyun, yılın büyük bir bölümünde hisse senedi piyasasında devamlı olarak oynanmaktaydı. 2022’deki büyük rallilerin çoğu bu FED dönüşü anlatısına bağlıydı; ancak, FED her seferinde faiz artırımlarına devam ederek piyasayı geri püskürttü. Bu ekimdeki ralli de, FED’in faiz artırımlarının boyutunu düşürmeye başlayabileceğine dair umutlarla geldi.
FED’in bir noktada faiz artırımlarının boyutunu azaltacağı tabii ki bir gerçek. Tarihsel olarak, yetmiş beş baz puanlık bir artış nadirdir; elli baz puanlık bir artış bile sık görülmemiştir. Dolayısıyla, evet, ABD Merkez Bankasının bir noktada faiz artışlarının boyutunu azaltacağı açık görünüyor. Yatırımcılar FED’in kasım ayında yetmiş beş baz puan faiz artırımına gitmesini bekliyor. FED ayrıca ekonomik projeksiyonlar özeti (SEP) aracılığıyla bu yılın sonunda faiz oranlarının %4,4 olmasını beklediğini açıkça ortaya koydu. Şu anda piyasa, yıl sonuna kadar 5,3 faiz artırımını fiyatlıyor. Bu, kasım ayında yetmiş beş baz puanlık bir faiz artışı ve aralık ayında elli ila yetmiş beş baz puanlık bir faiz artışı anlamına geliyor. Şu anda federal fon oranı %3 ila %3,25 arasında değişiyor. Gelecek ay yapılacak yetmiş beş baz puanlık bir artış oranı %3,75’ten %4’e, ardından elli baz puanlık bir artış ise %4,25 ile %4,5 aralığına taşıyacaktır. Bu da faizi FED’in hedefinin tam ortasına yerleştirecektir. Burada bir dönüş bulmak zor görünüyor.
Endişe, FED’in faizleri %4,25 ila %4,5 aralığının üzerine çıkarmasına yönelik olabilir ve eylül ayı için beklenenden daha yüksek gelen TÜFE raporu göz önüne alındığında bu mümkün ancak, FED’in elinde ekim ayı TÜFE raporu olmadığı için, faiz artırım hızını yavaşlatacağını gösteren bir dil kullanacağını düşünmek zor. Hatta beklenenden daha yüksek gelen eylül TÜFE’si göz önünde bulundurulduğunda, faiz oranlarının SEP’te belirtilen oranların da üzerinde olması gerektiğine işaret edebilir.
Yine de kırk yılın zirvesindeki enflasyonun, önümüzdeki aylarda ekonomik faaliyetleri baskı altında tutması bekleniyor. Faizlerin halihazırda 2008 finans krizinden bu yana en yüksek seviyede olduğu göz önüne alındığında FED’in olası güvercin eğilimi de ekonomi üzerindeki baskıyı hafifletmek adına pek etkili olmayacaktır.
Petrol konusuna gelecek olursak; Pekin’in kısa süre önce katı Covid-19 politikasını sürdürme kararlılığını yinelemesinin ardından piyasalar ülkede daha fazla ekonomik aksaklık yaşanmasına karşı temkinli olmaya devam etti. Bu politika, Çin’in bu yıl yaşadığı ekonomik sıkıntıların merkezinde yer alıyor ve Çin’in ham petrol talebini ciddi şekilde etkileyerek petrol fiyatlarını düşürdü. Vuhan ve Chengdu gibi Çin’in sanayi merkezlerinin, yakın zamanda Covid19 bağlantılı yeni kısıtlamaları tekrar uygulamaya koymasıyla, bu düşüş eğiliminin yakın vadede de devam etmesi bekleniyor.
Yine de petrolün yaşadığı kayıplar; ABD’nin yavaşlayan üretimi ile OPEC’in arz kesintilerinin, yılın geri kalanında ham petrol piyasalarını sıkılaştıracağı beklentileriyle sınırlı olmaya devam ediyor.
Doğal gazda ise; rekor doğal gaz üretimi ve rüzgâr enerjisindeki artışın mevcut yakıt miktarını artırması nedeniyle, ABD kamu hizmetleri geçen hafta stoklara muhtemelen normalin üzerinde yüz beş milyar fit küp (bcf) doğal gaz ekledi. Rüzgâr gücündeki artış, elektrik jeneratörlerinin elektrik üretmek için yakması gereken doğal gaz miktarını azalttı. Uzun menzilli hava modelinden ve çeşitli özel ve devlet tahmin hizmetlerinden gelen 2022-23 kış tahminleri, ABD ve Avrupa’nın çoğu için genel olarak ılıman bir kış çağrısında bulunuyor. Yaklaşan 2022-23 kışının, modellerin ve tahmin hizmetlerinin şu anda önerdiği kadar ılıman geçmesi durumunda, 2023 nisan ayı başlarında stoklardan güçlü bir “taşıma” için ortam oluşabilecek ve bu da gelecek yılın ilkbaharında NYMEX doğal gaz vadeli işlemleri için aşağı yönlü bir ton oluşturabilecektir.
Hâlâ güçlü piyasa rüzgârları var. Olmazlarsa, uyarıcı mantramız tamamen ortadan kalkabilir. Ne yazık ki, gardımızı çıkarmanın zamanı değil. Jeopolitik risklerde ayı piyasası sürprizleri, ekonomi, yükselen faiz oranları ve bazı başka sürprizler piyasalara şok dalgaları gönderebilir. Ayrıca, ayı piyasaları tipik olarak yumuşak bir şekilde bitmez.
Bu neden böyle? Şu anda güçlü bir negatif tahvil satışımız var. En güçlü yükselen faiz ortamı ve negatif tahvil getirileri. Bu bizi gelecekteki bir durgunluğa işaret eden, ters çevrilmiş getiri eğrilerine fırlattı. Bu nedenle, en kötüsü hâlâ önümüzde olabilir. Üçüncü vuruş en zoru olabilir.
