Uzm. Dt. Nurgül Demir Çocuklarda Beslenme Alışkanlıkları

Çocuk Diş Hekimi Uzm. Dt. Nurgül Demir, çocuklarda çürük riskini arttıran besinlere dikkat çekerek beslenme çantası önerileri veriyor…

Paketli Gıdalar, İçecekler ve Diş Çürükleri

Okul çağındaki çocukların yanlış beslenme alışkanlıklarının sebep olduğu problemler, beslenme yetersizliklerinin yol açtığı farklı şikayetlerle ortaya çıkan hastalıklarla kendini belli ediyor. Okullarda atıştırmalık olarak tüketilen paketli gıdaların ve içeceklerin pek çoğunun çürük riskini arttırdığı bilimsel çalışmalarla kanıtlanmış bir gerçek iken, maalesef her gün kliniklerimizde de sonuçlarını sıklıkla gördüğümüz ciddi bir problem haline geldi.

Çocuklarda çürük riskini arttıran lokal etkenler veya sistemik hastalıklar, karbonhidrattan zengin beslenme alışkanlıkları ve ağız hijyeni alışkanlıklarının sağlanmasındaki eksiklikler herkesin bildiği çürük risk faktörleri iken; okullarda sıklıkla tüketilen çürük yapıcı gıdalar ve şekerle tatlandırılmış içecekler de çocuklarda çürük görülme sıklığını giderek arttırıyor. Meyveli sodalar, kutu meyve suları, hazır kahveler, enerji içecekleri gibi içecekler çocuklarda, ağızdaki çürük yapan bakteriler için önemli bir besin kaynağı olan şekeri yüksek oranda içerir. Tüketim sıklığı ile orantılı olarak da çürük riskini ciddi oranda arttırır. Çoğu ebeveynin geçmişinde süt dişi tedavisi öyküsü yoktur; ancak maalesef günden güne çocuklarda giderek artan çürük görülme sıklığı, bahsettiğim durumun vahametini gözler önüne seriyor. Bunun en göze çarpan sebebi, çocukların günlük olarak aldıkları rafine şeker miktarıdır.

Beş yaşa kadar, çocuklara doğru beslenme alışkanlıkları kazandırılmalıdır. Çocuklar; sağlıklı ve doğal gıdalarla beslenmeli, evde meyve tüketimi tek ara öğünde sınırlandırılmalı, okula başladıkları dönemde paketli gıda ve içeceklerden şeker alımı mümkün olduğu kadar engellenmeli ve uzun dönem beslenme programları planlanarak, bir çocuk diş hekimi kontrolü altında ağız hijyeninin devamlılığı sağlanmalıdır.

Şekerle tatlandırılmış içecekler, dişlerde çürük oluşması riskini arttırır. Gazlı içeceklerin yapısındaki asidin ise, şekerli içeceklerin ağız içinde çözünmesi ile ortaya çıkan aside göre, diş minesi üzerinde daha yıkıcı bir etkiye sahip olduğunu vurgulamak gerekir. Okul çağındaki çocukların şekerle tatlandırılmış içeceklere erişim kolaylığının, içecek otomatlarının her yaştan çocuğun ulaşabileceği kadar yaygın olmasının bir sonucu olarak, beslenmelerini okulda yapan çocuklarda bu içeceklerin tüketimlerinde meydana gelen artış, çocukların tükettiği süt miktarının giderek azalmasına sebep olmakta; vücuda kalsiyum girişini düşürmektedir.

Çocuklarda çürük oluşma riskinin düşürülmesinde, ağız hijyeni sağlama alışkanlıklarının yanı sıra çürük yapıcı beslenme alışkanlıklarından uzak durmaları, “antikaryojenik” yani “çürük yapıcı olmayan” gıdaları tüketmelerinin sağlanması da büyük önem taşımaktadır. Bu noktada evde ebeveynlerin kontrolünde idame ettirilebilen beslenme alışkanlıklarına ek olarak, okuldaki beslenme alışkanları için de mutlaka ebeveynler yönlendirici olmalı ve çocukların okulda yapılan her ara öğünden sonra ağızlarını suyla çalkalamaları veya bolca su içmeleri sağlanmalıdır.

Beslenme Çantası Önerileri

• Elma, kereviz sapı ve havuç; gevrek yapısıyla çocukların okulda diş fırçalayamadıkları zamanlarda diş yüzeylerinin bir miktar temizlenmesini sağlayabilir.
• Kalsiyum ve fosfor içeriği bakımından peynir ve yoğurt, diş minesinin hasar görmüş bölgelerinin onarılarak, yeniden güçlenmesine yardımcı olur. Seçilen ürünlerin “şeker ilavesiz” olmasına dikkat edilmesi gerekir. Yoğurt, dilimlenmiş mevsim meyveleri ile tüketilebilir.
• Lahana, ıspanak ve brokoli gibi yeşil yapraklı sebzeler, vitamin ve mineral içeriği zenginleşmiş tükürük yapımını sağlayarak; ağız içinin temizlenebilirliğini arttırır ve diş sağlığını korur.
• Ay çekirdeği, badem ve ceviz gibi kuruyemişler, içerdikleri mineraller ile dişleri korur, asit atakları ile hasar gören diş dokularının onarılmasına yardımcı olarak, güçlendirir.
• İçecek olarak, günlük süt, ayran, taze sıkılmış ve katkısız meyve suları tercih edilebilir. Bu noktada, taze sıkılmış meyve sularının, meyve tüketimine oranla daha fazla meyve şekeri tüketimine sebep olacağı unutulmamalıdır.