Prof. Dr. Turgay Akgül Erkeklik Hormonu
Sabahın erken saatlerinde testosteron düzeyinin yüksek olduğunu ve günün ilerleyen saatlerinde ise azaldığını belirten Prof. Dr. Turgay Akgül, erkeklik hormonu hakkında MAG Okurlarını bilgilendiriyor.
Testosteron; vücutta bulunan bir hormondur ve özellikle erkeklerde üretilir ancak, kadınlarda da daha düşük düzeylerde bulunur. Testosteronun birçok önemli fonksiyonu vardır. Erkeklerde sperm üretimini, cinsel isteği ve genel cinsel fonksiyonları düzenler. Bununla beraber kemik sağlığına, enerji seviyelerine ve genel yaşam kalitesine, ruh haline ve zihin sağlığına olumlu katkılar sağlamaktadır. Kas kütlesinin artışını teşvik eder ve kas dokusunun onarımına yardımcı olur. Bu nedenle, düzenli egzersiz yapan bireylerde genellikle daha yüksek testosteron seviyeleri görülebilir.
Testosteron düzeyi gün boyunca değişiklik gösterir ve bunun nedeni sirkadiyen bir ritimle salınmasıdır, yani testosteron sabahın erken saatlerinde zirve yapar ve günün sonunda azalır. Bu nedenle gerçek testosteron seviyenizin nasıl olduğunu değerlendirmek için kan testini sabah saatlerinde yaptırmak önemlidir, çünkü referans değerlerin geldiği zaman dilimi burasıdır. Genç erkeklerde gün içinde yaşanan bu varyasyonlar çok önemlidir ancak, erkekler yaşlandıkça bu sirkadiyen ritim aslında biraz körelme eğilimindedir. Bu nedenle, genel olarak konuşursak testosteron seviyeleri ileri yaştaki erkeklerde gün boyunca biraz daha stabildir. Aslında yine sabahın erken saatlerinde bir artış ve günün ilerleyen saatlerinde bir düşüş olur ancak, genel olarak konuşursak iki değer arasında daha az fark vardır.
Testosteron düzeyleri yaşla birlikte doğal olarak azalabilir fakat bazı durumlarda (örneğin; hormonal bozukluklar veya tıbbi tedaviler sonucu) düşük testosteron seviyeleri sorunlara neden olabilir.
Testosteron Düşüklüğünde Ne Olur
Cinsel dürtülerdeki belirgin düşüş, düşük testosteronun en belirgin belirtilerindendir. Ereksiyon ve uyku problemleri, düşük testosteron seviyesine sahip erkeklerde sıktır. Uyku apnesi ve uykusuzluk en sık görülen uyku bozukluklarıdır. Uyku problemleri ise yüksek kan basıncı, kalp hastalıkları, ruhsal ve hafıza ile ilgili sorunlara sebep olabilir. Tükenmişlik ve depresyon yaygındır. Testosteron, odaklanmadan sorumlu olduğu için düşüklükle beraber odaklanma ve hafıza problemlerinin yaşanması çok olasıdır. Bazı erkeklerde memelerde büyüme yani jinekomasti, ağrı ve sızılar, hatta kemik problemleri görülebilir.
Vücutta Testosteronun Azalmasına Neden Olabilecek Gıdalar
Soya: Soya ve soyalı gıdalar fitoöstrojenler içerir ve vücuda girdiğinde östrojen benzeri işlev görür.
Süt ürünleri: İnek sütünde bulunan hormonların testosteron düzeylerini azaltabileceğine ilişkin görüşler bulunmaktadır.
Alkol: Düzenli bir şekilde yüksek miktarlarda alkollü içecek tüketen erkeklerin testosteron düzeylerinin azaldığı belirlenmiştir.
Ekmek, hamur işleri ve tatlılar: Testosteron düzeylerini azaltmaktadır.
Testosteron düzeylerinizi arttırmak için trans yağlardan kaçınmak, omega-6 tüketiminizi sınırlamak ve omega-3’e beslenmenizde daha fazla yer vermek, bu veriler doğrultusunda doğru adımlar olacaktır. Testosteronu arttıran durumlar ise aslında genel sağlığımıza da olumlu katkılar yapan durumlardır. İlaç kullanımının dışında; düzenli egzersiz, dengeli beslenme, ideal vücut ağırlığını koruma, düzenli uyku, tütün ve stresten uzak durma gibi faktörler testosteron seviyenizi arttırabilir. Egzersiz, testosteron seviyelerini etkileyebilecek birçok faktörden biridir. Düzenli egzersiz, testosteron seviyelerini artırabilir. Özellikle ağırlık kaldırma (kuvvet antrenmanları), yüksek yoğunluklu interval antrenmanlar ve kardiyo egzersizleri, testosteron üretimini artırabilir. Bu tür egzersizler, kas dokusunu uyarır ve hormonal yanıtları tetikler ancak, aşırı egzersiz veya aşırı antrenman stresi, ters etki yapabilir ve kortizol gibi stres hormonlarının artmasına neden olarak testosteron seviyelerini olumsuz yönde etkileyebilir. Bu nedenle, dengeli ve düzenli bir egzersiz programı önemlidir.
Unutmayalım ki; dengeli bir egzersiz programı, yeterli dinlenme süreleri ve uyku alışkanlıkları, hormonal dengeyi korumak için önemlidir. Ayrıca, beslenme alışkanlıkları da bu dengeyi etkileyebilir. Sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, egzersiz, dinlenme ve beslenme arasında denge kurmayı içerir. Bu, genel sağlığı korumanın yanı sıra hormonal dengeyi de destekleyerek testosteron seviyelerini olumsuz etkileme riskini azaltabilir.
