Nilay Akagün: Çocuklarda Göz Tembelliği
Liv Hospital Ankara’da danışan kabulünü gerçekleştiren Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Nilay Akagün, Serkan Kızılbayır’ın bu sayıdaki Doktor Ziyareti konuğu olarak, çocuklardaki göz tembelliğinin tespiti ve tedavisine dair bilgilerini aktarıyor…
Görmenin gelişimi bebeklik çağında başlar. Bu dönem içinde en kritik an, ilk on iki ay olmakla birlikte görme gelişimi ilkokulun ilk yılları (yedi ila sekiz yaş) boyunca devam eder. Göz tembelliği (ambliyopi), kaliteli görsel uyaran eksikliğinde ortaya çıkan görme azlığıdır. Yüksek kırma kusurları, iki göz arasındaki numara farkı, şaşılık (her iki gözün paralel olmaması) veya ışığın retina tabakasına ulaşmasını engelleyen organik nedenler, gözün sağlıklı görme gelişimine engel olur. Ambliyopi genelde tek gözde görülür. Toplumda rastlanma sıklığı %2-3’tür.
Ambliyopi, her iki gözün test edilmesiyle ve iki göz arasında görme farkının bulunmasıyla teşhis edilir. Küçük çocuklarda görmeyi değerlendirmek zor olduğundan, doktor, çocuğun bir gözü kapalıyken diğer gözüyle nesneleri nasıl takip ettiğini değerlendirir.
Tedavide yapılması gereken öncelikle, varsa altta yatan nedeni ortadan kaldırmak, numaralı gözlük kullanımı ve oklüzyon (kapama) terapileridir. Şaşılık bulunan gözlerde önce gözlük ve ambilyopi tedavisi yapılmalı, daha sonra gerekli durumlarda cerrahi planlanmalıdır.
Ambliyopi tedavi edilemediği takdirde pek çok sorun ortaya çıkar. Ambliyopi olan gözde ciddi görme azlığı oluşur. Derinlik algısı (üç boyutlu algılama) kaybolur. Tedavinin başlandığı andaki çocuğun yaşı ve ambliyopinin şiddeti tedavi başarısını belirler. Çocuklar gözlerinin kapatılmasından hoşlanmazlar, bu yüzden ebeveynler durumu gözetmeli ve ilgi göstermelidir.
Çocuklarda sağlıklı bir görme gelişimi için, önerilen yaşlarda muayenelerin yapılması şarttır. Tüm çocuklara doğumdan hemen sonra çocuk hastalıkları uzmanı tarafından kırmızı refle testi uygulanmalı, kapsamlı bir göz muayenesi için ilk on iki ay içerisinde göz hastalıkları uzmanına yönlendirilmelidir.
Muayene periyotları çocuğa göre değişiklik gösterir. Herhangi bir risk faktörü yoksa üç yaşında, okul öncesi ve okul çocuklarındaysa her yıl rutin olarak göz muayenesi önerilmektedir. n
