Eşşiz Güzellikleri ile ERZİNCAN

Sevgili MAG Okurları, Erzincan Hürriyet Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi davetlisi olarak gittiğim Erzincan ilinde gezip gördüklerimi paylaşmak istiyorum, bu ay. Erzincan Havaalanı’nda bizi karşılayan okul müdürü Sn. Aziz Gün ve ekibiyle beraber lisede gerçekleştirilen panelin ardından Erzincan gezimize çok önemli lezzet durakları ve tarihi yerler ile devam ettik.

Katılımcı olarak; Gökmen Sözen (Food in Life yayınları), Savaş Özkılıç (Conrad Hotel Istanbul-Mutfak Şefi), Ali Rıza Dölkeleş (Limak Limra Hotels Antalya), Mehmet Ali Menemen (Budak Altı Restaurantları Ankara Mutfak Şefi), Zeki Kara (BTA Catering Mutfak Şefi), İsmail Akdeniz(LYKIA WORLD ANTALYA), İbrahim Özkan (Kayseri Nov İbis Otel Mutfak Şefi), Akif Alataş (Çimtur Genel Müdürü Antalya), Recep Aydoğan (Öztiryakiler Danışman Şefi)’ın bulunduğu gezimiz Erzincan Hürriyet Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi’ndeki panel ile başladı.

Türkiye’nin birbirinden değerli şefleri, sektörün nabzını tutan yayıncıları ve müdürleri ile okuldaki panelin ardından Bakırcılar Çarşısı, Tulum Peynirciler Çarşısı gibi Erzincan’ın önemli lezzet duraklarını gezme fırsatını elde ettik. Daha sonra tarihi Belediye Konağı’nda gerçekleşen Sıla Gecesi ise görülmeye değerdi. Cumartesi sabahı erken saatlerde istikametimiz Kemaliye’ydi. Kemaliye’ye giderken Kemah Belediyesi Başkanı Sn. Hüsamettin Şanal bizim için muhteşem bir kahvaltı daveti verdi. Kahvaltı sırasında ise değerli Kemah’ı anlattı bize. Kemah; Erzincan’a 52 km uzaklıkta Hititler döneminden beri yerleşime sahne olan bir yer. Mengücek Beyliği’nin ilk merkezi olması tarih açısından bu bölgeyi çok zengin bir merkez haline getiriyor. Tarihi yapıları arasında Kemah Kalesi, 1328 de Emir Gülabi Bey’in yaptırdığı Gülabi Bey Camii ve Hamamı, Melik Gazi (Sultan Melek) Türbesi, Melik Gazi Zaviyesi, Tugay Hatun Kümbeti, Behramşah Kümbeti, Gülcü Baba Kümbeti, Ali Baba Türbesi sayılıyor. Ayrıca Kemah Tuzlası ve mağaraları ile de oldukça ünlü bir ilçe.

Bu güzel kahvaltı ve Kemah’ın önemli geçmişini dinledikten sonra iki buçuk saatlik bir otobüs yolculuğunun ardından Kemaliye girişine geldiğimizde gözlerimize inanamadığımız yeni Şırzı Köprüsü ve kanyonları bizi adeta büyüledi.  Kemaliye’de bize rehberlik eden Şevket Gültekin, Kemaliye’yi bize en ince ayrıntısına kadar anlattı. Kemaliye, Erzincan’a 194 km uzaklıkta Keban Barajı Gölü kıyısında güzel bir vadi içinde kurulmuş bir ilçe. Geçmişte Eğin olarak bilinen Kemaliye geleneksel yöre mimarisini ve dokusunu büyük ölçüde korumakta. Doğal güzellikleri ve folkloru ile büyük bir turizm potansiyeline sahip. Ayrıca halıcılığı ile de oldukça ünlü. İlçenin sokaklarını gezerken gözümüze takılan birkaç şeyden bahsetmek istiyorum. Mesela kapılarda bulunan tokmaklar bayan için ayrı erkek için ayrı olarak yapılmış. Gezimiz sırasında Lökhane yazan bir dükkana girdik ve yörenin muhteşem lezzeti olan “Lök”ün tadına baktık. Lök; dut ve cevizden yapılan bir ezme türü ve gerçekten çok lezzetli. Bir bahçede gördüğüm ters şelale ve ilçenin ortasından gürül gürül akan su da benim yöreye dair ilgimi çeken şeylerden. Bizim için özel olarak hazırlanan birbirinden güzel tadımlık yemekler ise bizi gerçekten büyülü bir lezzet yolculuğuna çıkardı. Son durağımız olan meslek yüksek okulundaki müze ise bizi adeta büyüledi.

Bu müzede o yörede yetişmiş her türlü kelebek, böcek, küçük havyan, taş, mantar, balık çeşitleri gibi birçok canlı ve bitki türü kurutularak ve sıvı içinde tutularak sergileniyor. Kemaliye gezimiz bittiğinde şunu anladım ki bu yöreye en az 3 gün ayırmak gerekiyor ki sindire sindire keyfi çıkartılabilsin.

Geri dönüşümüzde Sayın Valimiz Abdulkadir Demir’in de katılımıyla çok güzel bir akşam yemeği yedik ayrıca bu yemek sırasında valimizin Erzincan’la ilgili güzel projelerini anlatan sohbet gerçekten çok keyifliydi.

Erzincan’daki son sabahımızda Ayla’nın Mutfağı’nda, Ayla-Erol Kahraman çiftinin hazırlamış olduğu bir kahvaltı yaptık ki gerçekten sadece kuş sütü eksikti. Ben ve diğer şef arkadaşlarım inanın masadan zor ayrıldık.

Hemen soluğu Ekşisu denilen birçok hastalığa iyi gelen doğal maden suyunun çıktığı yerde aldık. Bu durak da muhteşem kahvaltının sonrasında yediklerimizi sindirmek için çok güzel bir durak oldu. Biraz daha hafifledikten ve rahatladıktan sonra mili sporumuz olan ciriti izlemek için yola koyulduk. Bu önemli sporu da yerinde izlemek gerçekten güzel bir deneyimdi. Artık geri dönüş vakti gelmişti, çokça anı ve muhteşem lezzetlerin damağımızdaki tadı ile üç günlük Erzincan gezimiz son buldu.

Bu gezimiz sırasında bize eşlik eden ve bizi yalnız bırakmayan başta;

Sayın Vali Abdulkadir Demir ve eşi Nursaç Demir’e
Vali Yardımcısı Sayın Abdullah Çiftçi’ye
Vali Yardımcısı Sayın Adem Keleş’e
Erzincan Belediye Başkanı Sayın Yüksel Çakır’a
Başkan Yardımcısı Sayın Seyfullah Kaban’a
Öztiryakiler Mutfak’tan Sayın Dilek Öztiryaki’ye
Kemah Belediye Başkanı Sayın Hüsamettin Şanal’a
Kemaliye Belediye Başkanı Sayın Mustafa Haznedar’a
Okul Müdürü Sayın Aziz Gün’e
Müdür Yardımcısı Sayın Sancak Aslan’a
Mudur Yardımcısı Sayın Mustafa Palaz’a,
Alan Şefi Sayın Burhan Torun’a
ve bizi hiç yalnız bırakmayan hocamız Sara Yelegen’a,
usta öğreticisi: Ayşe Altunpınar’a ve Gürsel Sevim’e
SODES PROJESİ(ERZİNVAK) ve öğretmen Ufuk Kısa’ya
Muhteşem kahvaltı için Ayla-Erol Kahraman’a ve
Cengiz Bahşi’ye Erzincan Hürriyet Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi öğrencilerine sonsuz teşekkürlerimizi sunuyorum. En yakın zamanda tekrar görüşmek üzere…

Ekşili (4 kişilik)

MALZEMELER
• 200 gr yarım yağlı kuşbaşı et (isteğe bağlı olarak kavurma)
• 4 küçük boy soğan (isteğe bağlı olarak yeşil soğan)
• 1 çay bardağı sıvı yağ
• 8 adet orta boy domates
• 1/2 su bardağı bulgur
• 5 adet yeşil domates
• 1 çorba kaşığı domates salçası (mevsim dışında isteğe bağlı olarak)
• 4 adet orta boy yeşilbiber
• 1 tutam maydanoz, 1 tutam dereotu
• Servisi için tandır ekmeği (isteğe bağlı olarak)
• Yeşil erik (isteğe bağlı olarak)
• 1 tatlı kaşığı pul biber, 1 çay kaşığı karabiber, 1 çorba kaşığı Kemah tuzu (kalın tuz)

HAZIRLANIŞI

1- Etler kuşbaşı olarak doğranır, küçük bir tencerede bir su bardağı su ile kısık ateşte haşlanmaya bırakılır.
2- Soğan, kırmızı domates, yeşil domates piyazlık doğranır. Maydanoz ve dereotu da ince kıyılır. (isteğe bağlı olarak yeşil erik veya çağla ilave edilebilir.)
3- Bulgur yıkanır, süzülür.
4- Bir tencereye sıvı yağ alınarak ısıtılır. Soğan ilave edilerek pembeleşinceye kadar kavrulur.
5- Haşlanmış etler soğanlara ilave edilir, yeşil ve kırmızı domatesler ilave edilir. Tencerenin kapağı kapatılarak yaklaşık 25 dakika orta ateşte pişmeye bırakılır.
6- Bulgur ilave edilerek yeteri kadar sıcak su eklenir ve bulgur yumuşayıncaya kadar orta ateşte pişirilir.
7- İnce doğranmış, maydanoz ve dereotu ilave edilir. Tuz kontrolü yapılır. Ateşten alınır.
8- Servis tabaklarına tandır ekmekleri doğranarak üzerine Ekşiliden ilave edilir. Sıcak servis yapılır.
9- Arzu edilirse ekşiliğini artırmak için limon, koruk ekşisi, nar ekşisi ilave edilebilir.

Kelecoş (4 kişilik)

MALZEMELER
• 8 adet sırın
• 150 gr.lık 1 adet kurut
• 150 gr. kavurma
• 1 adet kuru soğan
• 2 diş sarımsak
• 125 gr tereyağı
• 200 gr. dövülmüş ceviz

HAZIRLANIŞI
Kurut bir gece önceden suya konur ve yumuşayınca ezilip, suyu süzülerek tuzu alınır. Kurut koyu ayran kıvamına getirilir. Ayran sürekli karıştırılarak ısıtılır. İçine ezilmiş sarımsak konur.
Sırının üzerine ceviz ve tereyağı gezdirilerek fırında kızartılır. Üzerine kurut ayranı dökülerek yumuşaması sağlanır.
Soğan yemeklik doğranır ve tereyağında kavrulur. Kavurma eklenir. Sırının üzerine kavurma dökülerek servis yapılır.

YEMEĞİN KÖKENİ
Doğu Anadolu Bölgesi’nde Erzincan ve Elazığ’da Kelecoş, Erzurum’da Keleçaşı, Ağrı, Van ve Hakkari’de Keledoş adıyla anılan bu yemek ufak malzeme değişikli   atık diye de isimlendirilir. Yoğurt kaynatıldıktan sonra tuz konup süzülür. Yumruk büyüklüğünde toplar halinde güneşte kurutulur. Yoğurt bulunamadığında kurut suda ezilerek yemekte kullanılır. İkinci malzeme sırındır. Sırın, odun ateşinde sac üzerinde pişirilen yufkanın yuvarlanarak silindir şeklinde kesilmesi ile elde edilir. Yufkanın arasına ceviz serpilerek lezzeti arttırılır. Diğer bir malzeme de kışlık kavurmadır.