Uzm. Dr. Seval Karasatı Eksozom Tedavisi ile Gençleşme

Uzm. Dr. Seval Karasatı, eksozomların cilt gençleştirme alanındaki rolünü, bu yöntemin avantajlarını ve dikkat edilmesi gereken noktaları MAG Okurlarıyla paylaşıyor.

Eksozom nedir ve cilt gençleştirme alanındaki rolü nedir?

Eksozomlar; tüm hücrelerden salınan, lipid yapıda zara sahip, nükleik asitler, büyüme faktörleri ve proteinleri taşıyan otuz ila yüz elli nanometre çapında çok küçük keseciklerdir. Bir hücrenin binde biri boyutundadırlar. Hücreler arası iletişimi sağlar ve hücre yenilenmesi ile tamirinde rol oynarlar. Genetik bilgiler, proteinler ve reseptörler arasında aktarım yaparak hücre davranışını değiştirirler. Spesifik endojen progenitör hücrelerin (ata hücreler) çoğalmasını ve hasarlı bölgeye göç etmesini uyararak hücre çoğalması ve doku yenilenmesinde etkili olurlar. Hastalık ya da yaralanma sonucu hasar gören dokularda meydana gelen apoptozu (programlanmış hücre ölümü) azaltırlar. Çapraz kolajen bağ yapısını artırarak yara izlerinde azalma sağlar ve normal dokuya daha yakın bir iyileşme süreci sunarlar. Eksozomlar, iyileşmeyi hızlandırma, cilt dokusunu iyileştirme, yara izini azaltma, saç büyümesini uyarma ve kozmetik işlemlerden sonra iyileşme süresini kısaltma potansiyeline sahiptir. Özellikle cilt gençleştirme, saç dökülmesi, leke tedavisi, akne skarı tedavileri, atopik dermatit/egzama tedavileri, yara iyileşmesi ve yanık tedavileri gibi alanlarda kullanılırlar.

Bu yöntemin diğer gençleştirme tedavilerine göre avantajları nelerdir? Cildin yenilenmesinde nasıl bir etki yaratır?

Eksozomlar, multipotent yapıları nedeniyle mükemmel rejeneratif, yani iyileştirici-yenileyici hücrelerdir. Hücre olmadıkları gibi, boyut olarak da hücrelerden daha küçüktürler. Erişkin kök hücrelerden en önemli farkları, içeriklerindeki çok daha fazla büyüme faktörü sayesinde klinik ve estetik kullanımda yüksek potansiyele sahip olmalarıdır. Otolog fibroblast ve mezenkimal kök hücre tedavileri gibi cerrahi işlem gerektirmezler. Mezenkimal kök hücre eksozomları, yenidoğan göbek bağı dokusundan elde edilir. Bu doku, hiçbir dış faktöre maruz kalmamış, saf ve toksin içermeyen bir dokudur. Otolog kök hücre tedavisinden üstün olmalarının nedeni de budur; çünkü otolog ürünlerde hastanın hücreleri hasta ile aynı yaşa ve kaliteye sahiptir. Eksozomlar, sistemik tedavide de kullanılabilir. Damar içi, kas içi, lokal ya da cilde enjekte edilerek uygulanabilirler.

Bu tedavi yöntemi hangi yaş gruplarına ve cilt tiplerine uygundur? Herkes için ideal bir çözüm müdür?

Eksozomlar, her yaş grubunda uygulanabilir. Özellikle yara, yanık, egzama gibi problemlerin varlığında iyileşmeyi hızlandırmada hızlı ve güçlü etki sağlarlar.

Eksozom uygulamalarının potansiyel yan etkileri veya riskleri var mı? Hastalar bu konuda nelere dikkat etmelidir?

Mezenkimal kök hücre kaynaklı eksozomlar, özel laboratuvarlarda hiçbir dış faktör ve toksine maruz kalmamış, serolojik testleri (hepatit, HIV, sifiliz, CMV) yapılmış, yenidoğan göbek bağı kordonundan elde edilirler. Elde edilen hücreler, özel kültür kaplarında çoğaltılır, ölü hücre artıkları uzaklaştırılır, ultrasantrifüj yöntemi ile eksozomlar elde edilir. Elde edilen eksozomların belirli yüzey antijenlerini içerdiği doğrulanır (CD9 ve CD63), boyut ve sayı analizi yapılır, mikoplazma ve endotoksinlerden arındırıldığı doğrulanır ve ürün sıvı halde kullanıma hazır flakonlara aktarılır. Bu şartların sağlanmadığı ürünlerin kullanımı sonrası enfeksiyon bulaşma riski veya etkili ürün kullanılmadığı için tedaviden fayda görememe riski ortaya çıkabilir. Uygulama esnasında ve sonrasında alerjik reaksiyonlar gelişebilir. Ayrıca, gebelik, emzirme ve kanser öyküsü olanlarda uygulanması hakkında yeterli veri bulunmamaktadır.

Bu yöntem diğer cilt gençleştirme teknikleri veya estetik uygulamalarla kombine edilebilir mi?

Tabii ki kombine edilebilir. Cilt gençleştirmede kullanılan lazerler, altın iğneli radyo frekans gibi işlemlerle birlikte uygulanabilir. Eksozomların anti-aging ve saç dökülmesi gibi kozmetik amaçlı uygulamalarında, gözle fark edilir etkileri ortalama dokuz ila on iki ay gibi bir sürede ortaya çıktığı için, özellikle anti-aging amaçlı yapılan işlemlerde hızlı etki elde etmek amacıyla PRP, mezoterapi gibi enjeksiyon yöntemleri ile de desteklenebilir.

Eksozom uygulamaları cilt gençleştirme alanında, gelecekte nasıl bir yere sahip olacak? Yeni araştırmalar ve gelişmeler var mı?

Eksozomların özellikle hedefe yönelik aşı ve ilaç tedavilerinde kullanımı hedeflenmektedir. Bu da, başka bir dokuya zarar vermeden, yani ilaca bağlı yan etkiler gözlenmeden, sadece hastalıklı dokunun hedef alınıp tedavi edilebileceği anlamına gelir. Bu sayede deri kanserleri, alerjiler, egzama ve sedef gibi kronik cilt rahatsızlıklarının; vitiligo, SLE, sistemik skleroz gibi otoimmün cilt hastalıklarının; diyabetik yara iyileşmesi, keloid ve hipertrofik skar gibi bozulmuş yara iyileşmelerinin tedavisi kolaylaşacak ve hızlanacaktır. Cilt yaşlanmasının önüne daha erken geçilebilecektir.