Uzm. Dr. Özge Banu Öztürk Sahte Botoks Riskleri ve Olası Komplikasyonlar
Dermatoloji Uzmanı Dr. Özge Banu Öztürk, sahte içerikli veya yetkili olmayan kişilerce uygulanan botoksun hayati sağlık sorunlarına yol açabileceğini belirterek riskleri açıklıyor ve olası yan etkilere değiniyor.
Estetik uygulamalar son yıllarda büyük bir ivme kazanmış, özellikle botulinum toksin (botoks) enjeksiyonları gibi minimal invaziv işlemler yaygın bir popülerlik kazanmıştır. Botulinum toksin uygulamalarında dikkat edilmesi gereken önemli unsurların başında güvenilir ve ruhsatlı ürünlerin kullanımı ile uzman hekimlerce yapılması gerektiği gerçeği gelir. Sahte ve ruhsatsız botulinum toksin uygulamaları, hem tıbbi açıdan ciddi sağlık riskleri yaratır hem de hukuki açıdan önemli sonuçlar doğurabilir.
Botulinum toksin, clostridium botulinum bakterisinin ürettiği bir nörotoksindir ve kaslar üzerindeki etkisi ile sinir uçlarında asetilkolin salınımını engelleyerek kas hareketlerini geçici olarak durdurur. Estetik amaçlarla alın, kaş arası, kaz ayakları ve boyun gibi bölgelerde kırışıklıkların giderilmesi için kullanılır. Ayrıca migren, hiperhidroz (aşırı terleme), blefarospazm (göz kapağı kasılmaları) ve servikal distoni (boyun kaslarının istemsiz kasılması) gibi tıbbi durumların tedavisinde de yaygın olarak uygulanmaktadır. Bu etkilerin güvenli bir şekilde elde edilmesi, yalnızca Sağlık Bakanlığı tarafından onaylanmış ürünlerin kullanılması ve tıp eğitimi almış, ruhsatlı uzmanlar tarafından yapılması ile mümkündür. Sahte botulinum toksin ürünlerinin kullanılması veya ruhsatsız uygulamaların gerçekleştirilmesi, kişilerin estetik beklentilerini karşılayamamasının ötesinde, hayati sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu uygulamaların riskleri şu başlıklar altında incelenebilir:
Ürün Kalitesizliği ve Güvenilirlik Sorunları
Sahte ürünlerin içeriği, Sağlık Bakanlığı veya diğer yetkili sağlık kuruluşları tarafından denetlenmediği için toksinin etkinliği, saflığı ve güvenilirliği büyük bir risk taşır. Bu ürünler, aktif botulinum toksin miktarında dengesizlikler, yabancı maddeler ya da kontaminasyon gibi sorunlar barındırabilir. Ayrıca, bu tür ürünlerin hangi koşullarda üretildiği ve nasıl muhafaza edildiği bilinmediğinden, uygulama sonrası beklenmedik ve tehlikeli reaksiyonlar ortaya çıkabilir.
Alerjik Reaksiyonlar
Sahte ürünlerde kullanılan katkı maddeleri ve toksin içeriği, hastalarda ciddi alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Özellikle anafilaktik şok gibi hızla gelişen ve acil müdahale gerektiren durumlar ölümcül sonuçlara yol açabilir. Bu gibi reaksiyonların zamanında kontrol altına alınmaması, hayati riskleri artırır.
Enfeksiyon ve Hijyen Sorunları
Botulinum toksin uygulamaları sırasında steril koşulların sağlanmaması enfeksiyon riskini doğurur. Ehliyetsiz kişiler tarafından hijyen standartlarına uygun olmayan güzellik salonu, kuaför, ev gibi ortamlarda yapılan enjeksiyonlar, ciltte enfeksiyon gelişmesine, abse oluşumuna ve nadiren de olsa sepsis gibi sistemik enfeksiyonlara yol açabilir. Bu durumlar, hastanın uzun süreli antibiyotik tedavisi veya cerrahi müdahale gerektiren sağlık sorunları ile karşılaşmasına neden olabilir.
Kas Felci ve Sinir Hasarı
Botulinum toksin, belirli kas gruplarına uygulanarak bu kasların geçici olarak felç olmasını sağlar; ancak, ehil olmayan kişilerce yapılan uygulamalarda, toksin yanlış kaslara enjekte edilebilir veya yanlış dozaj uygulanabilir. Bu durum, yüz kaslarının istemsiz felcine, yutma ve konuşma zorluklarına, hatta daha ciddi vakalarda solunum yetmezliğine yol açabilir. Yanlış dozaj ve teknikler sinir dokusunda hasar oluşturabilir, bu da geri dönüşü olmayan nörolojik sorunlara neden olabilir.
Yüzde Asimetrik Görünüm
Doğru teknik bilgi ve deneyime sahip olmayan kişiler tarafından gerçekleştirilen botulinum toksin uygulamaları, istenilen kozmetik sonuçları vermeyebilir. Kas gruplarının yanlış şekilde felce uğraması, yüzde belirgin asimetrilere yol açarak hasta memnuniyetsizliğine neden olabilir. Bu durum, özellikle göz kapaklarının düşüklüğü (ptosis) gibi komplikasyonlarla sonuçlanabilir.
Olası Komplikasyonlar
Sahte ve ruhsatsız botulinum toksin uygulamalarının sonucu olarak ortaya çıkabilecek komplikasyonlar şunlardır:
ï Ptosis (Göz Kapağı Düşüklüğü): Yanlış teknikle yapılan uygulamalarda, toksinin yanlış kas gruplarına yayılması sonucu göz kapağı düşüklüğü gibi estetik ve işlevsel sorunlar gelişebilir. Bu durum, hem hastanın günlük yaşam kalitesini etkileyebilir hem de ek düzeltici tedavilere ihtiyaç duyulmasına yol açabilir.
ï Ciltte Nekroz: Botulinum toksinin damar içine enjekte edilmesi veya yanlış yerlere uygulanması ciltte nekroz, yani doku ölümü ile sonuçlanabilir. Bu durum özellikle yüz bölgesinde kalıcı izler bırakabilir ve cerrahi müdahaleleri gerektirebilir.
ï Solunum Güçlüğü: Botulinum toksinin yanlış dozu veya yanlış bölgeye uygulanması solunum kaslarını etkileyebilir. Bu durumda solunum güçlüğü, solunum durması gibi hayatı tehdit eden komplikasyonlar gelişebilir. Yoğun bakımda bir ila altı aya kadar cihaza bağlı solunum desteği ile hayati risk artar.
