Skolyozda Schroth Yöntemi
Skolyozda erken tanı ile, uygulanan tedavinin başarısının arttığını söyleyen Romatem Ankara Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi Başhekimi Prof. Dr. Alper Murat Ulaşlı, hastalığın belirtilerini, tanı yöntemini ve tedavi uygulamalarını anlatıyor.
Skolyoz ya da halk arasındaki adıyla omurga eğriliği nedir?
Omurgamız, başımızdan bacaklarımıza uzanan ve vücut ağırlığımızın büyük bir kısmını taşıyan bir köprü gibidir ve temel destek sistemimizdir. Skolyoz yani omurga eğriliği, omurganın üç boyutlu eğrilik deformitesidir. En sık görülen tipi olan idiyopatik skolyozu, nedeni bilinmeyen yapısal eğrilik olarak tanımlıyoruz ve tüm skolyoz vakalarının %80’ini oluşturuyor.
Skolyoza ne sıklıkta rastlıyorsunuz? Daha çok hangi yaşlarda ortaya çıkıyor?
Yeni doğan bebekten ileri yaşa kadar her yaşta karşımıza çıkıyor. Sıklıkla herhangi bir nedene bağlı olmadan, genellikle on ila on beş yaş gelişim çağı döneminde teşhis ediyoruz. Kız çocuklarda, erkek çocuklara göre yaklaşık sekiz ila on kat daha sık görülebiliyor.
Skolyozun belirtileri nelerdir?
Skolyozun ilk belirtisi genellikle sırt ağrısıdır. Buna ek olarak kişinin fiziksel görünümünde değişiklikler gözlenebilir. Bunlar omuz seviyelerinde eşitsizlik, kürek kemiğinin alt ucunun belirginleşmesi, öne eğildiğinde sırtta meydana gelen tümseklik, bir taraftaki bel kavsinin düzleşmesi ve fonksiyonel ekstremite kısalığıdır.
Skolyozun önemi nedir? Bir estetik sorun olmaktan öte, genel vücut sağlığını da etkileyen önemli bir hastalık mıdır?
Müdahale edilmeyen skolyoz, omurgada eşit olmayan yüklenmelere neden oluyor. Bu, zamanla eklemlere zarar veriyor. İleri derecelerde sinir basısına bağlı uyuşma, güçsüzlük meydana gelebiliyor. Akciğer üzerinde baskı sonucu nefes darlığı buna eşlik edebiliyor.
Skolyoz tanısını nasıl koyuyorsunuz? Tanıda 4D skolyoz analiz yönteminin yeri nedir?
Skolyoz teşhisini, X-ray ve detaylı bir fizik muayene ile koyuyoruz. 4D Skolyoz Analiz Cihazı skolyoz tanısında kullanılan yenilikçi yöntemlerden biridir ve hastanın omurgasının dört boyutlu bir modelini oluşturmayı amaçlar. Bu analiz biz hekimlere, hastanın duruşunu, omurga hareketini, omurga şeklini ve omuz eşitliğini değerlendirerek daha kapsamlı bir bakış sunuyor.
Skolyozun tedavisi nedir? Omurga eğriliğinin derecesinin, skolyozun tipinin ve hastanın yaşının nasıl bir önemi vardır?
Skolyoz tedavisini; skolyoza özel egzersiz, egzersiz ve korse, cerrahi olarak sınıflandırıyoruz. Eğriliğin derecesi ve tipi, kişinin yaşı; tedavi yöntemini belirlememiz için önemlidir. Yirmi beş dereceye kadar olan eğrilikleri skolyoza özgü egzersiz tedavisi ile takip ediyoruz. Yirmi beş ila kırk derece arasında olan ve iskelet gelişimi devam eden kişilerde eğrilikler egzersiz ile birlikte korse kullanımını gerektiriyor. Erişkin skolyoz hastalarında egzersiz ile birlikte korse tedavisi de uygulayabiliyoruz. Korse tedavisi egzersiz ve fizik tedaviye yardımcı bir yöntem olarak, kısa vadeli bir süre için düşünülmelidir. Kırk derecenin üzeri olan eğriliklerde cerrahi yaklaşımlar gerekebiliyor.
Skolyoz tedavisinde Schroth yöntemi nedir?
Schroth yöntemi, skolyoza özel üç boyutlu egzersiz yöntemidir ve 1920’de Almanya’da Katharina Schoth tarafından tanımlandığı için bu adı almıştır. Bu yöntemin amacı, omurgayı üç boyutlu düzlemde döndürmek, uzatmak ve stabilize etmektir. Bu tekniğin özel eğitimini alan fizyoterapistlerimiz tarafından uygulanan bu yöntemle, hastanın beden farkındalığını artırarak, özel nefes teknikleri yardımıyla akciğeri tam kapasite çalıştırarak omurganın dönmesini sağlamayı ve kas postür asimetrilerini düzeltmeyi hedefliyoruz. Bu tedaviye özel; kişinin beden farkındalığını artırmak için aynaları, terapi toplarını, pirinç torbaları, direkleri ve Schroth çubuklarını kullanıyoruz. Ayakta, oturarak ve yatarak yapılan Schroth egzersiz programını hastaya özel planlıyoruz. Tedavinin süresi hastaya göre değişmekle birlikte çocuklarda kemik gelişimi tamamlanana kadar devam edilmesini, ev egzersiz programlarının düzenli olarak yapılmasını öneriyoruz.
