Nurgül Demir: Çocuk Diş Sağlığı ve Flor
Çocuk Diş Hekimi Uzm. Dr. Nurgül Demir, diş çürüğünün önlenmesinde önemli bir yere sahip olan floru ele alarak çocuklarda tavsiye ettiği kullanım aralığını MAG Okurlarıyla paylaşıyor.
Doğada en yaygın bulunan element olan flor, diş çürüğü oluşumunu önleme ve ilerlemesini durdurmada tartışması güç bir öneme sahip. Flor, diş macunlarının içinde temel bileşen olarak yer alan ve gelişmiş ülkelerde çürük dişlerin tedavisinde kullanılmak üzere popülerleşen bir terim olarak sıklıkla medyada karşımıza çıkıyor.
Florun Dişler Üzerindeki Etkisi
Flor, hekim tarafından uygulanabilecek profesyonel preparatlarla diş yüzeyine uygulandığı zaman; çürük bakterisinin zarar vermeye başladığı diş minesi yüzeyindeki yapısal bozulmayı tanımlayan “demineralizasyon” olayını durdurarak, “remineralizasyon” yani tamir sürecini başlatır. Diyet alışkanlıklarının düzenlenmesi, ağız hijyeni alışkanlıklarının doğru teknikle ve flor içeren bir diş macunuyla devamlılığının sağlanması, topikal olarak uygulanan florun etkisini arttıracağı gibi; henüz herhangi bir çürük oluşumu görülmeyen, ağız hijyeni iyi olan bireylerde, hastanın kendine uyguladığı, koruyucu sayılabilecek tedavileri sürdürmesini sağlar.
Flor aynı zamanda çürüğe sebep olan bakterilerin metabolik aktivitelerini de etkileyerek, dişlerin çürüğe karşı korunmasında rol oynar. Tedavi edici konsantrasyonlarda uygulanan florun mine yüzeyinde oluşturduğu koruyucu tabaka, ağız içindeki asit ataklarına karşı diş yüzeylerini örterek, çürük riski bulunan bölgelerde bakteri üremesini engeller ve tamir mekanizmasını çalıştırır. Florun çürüğe karşı korumada öne çıkan bu görevlerinin yanı sıra, gelişimi devam eden daimi dişler üstündeki güçlendirici etkisi de göz ardı edilmemelidir.
Çocuklar İçin Diş Macunu Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Florun diş yüzeyi ile direkt temasının, koruyucu etkisini arttırdığı bilinmektedir ve bu nedenle diş fırçalamanın ebeveyn kontrolünde ve doğru teknikle yapılması önem taşımaktadır. Çocuklara, günde iki kez ve çocuğun yaşı için önerilen miktarda diş macunu kullanarak, diş fırçalama alışkanlığı kazandırılmalıdır. Amerikan Pediatrik Diş Hekimleri Akademisinin yönergeleri doğrultusunda; üç yaşa kadar pirinç tanesi, üç yaştan altı yaşa kadar bezelye tanesi büyüklüğünde diş macunu kullanılması yeterlidir ve ilk dişler çıkmaya başladıktan sonra florlu macun kullanılmaya başlanmalıdır. Macunun hangi konsantrasyonda flor içermesi gerektiğini, çocuğun çürük riski durumuna göre, çocuk diş hekimi belirlemelidir. Yüksek çürük riski olan hastalarda, profesyonel olarak uygulanabilecek flor preparatlarına, ek flor takviyelerine veya gargara gibi florlu ağız bakım ürünlerine, hekim, hastanın ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak, karar vermelidir. Flor kaynağı olarak hastanın kullandığı bir takviye var ise, florun günlük olarak önerilen maksimum dozunun üzerine çıkılmamasına dikkat edilmelidir.
Florun Zararlı Etkileri mi Var?
Medyada sıklıkla yer alan ve çok yanlış şekillerde lanse edilen yan etkilere gelecek olursak; öncelikle gıda takviyesi veya koruyucu-destekleyici tedaviler kapsamında piyasada yer alan, “uzman bir hekim” tarafından seçilerek önerilen ürünlerin, sadece “doğru” ve “yeterli” kullanımının zararsız olduğunu belirtmek gerekir. Diğer taraftan, florun da önerilen dozlarının üstünde tüketimi, akut veya kronik yan etkilere sebep olabilmektedir. Ebeveyn kontrolünde diş fırçalanması ve macunun tükürtülmesi veya yapılamıyorsa macunun diş yüzeylerinden silinerek uzaklaştırılması, evde bulunan flor preparatlarının çocukların ulaşamayacağı yerlerde muhafaza edilmesi ve ilgili hekim tarafından çocuğun kullandığı gıda takviyeleri, flor içerikli ürünler hakkında eksiksiz bilgilendirilmesi, oluşabilecek riskli durumların önlenmesinde yeterli olacaktır.
Bilinmesi Gereken Beş Önemli Nokta
- Hekim tarafından önerilen miktarda ve doğru fırçalama tekniği ile günde iki kez uygulandıklarında, florlu diş macunları çürük riskini kesinlikle azaltmaktadır.
- İlk dişler çıkmaya başladıktan sonra florlu diş macunu ile fırçalanmaya başlanmalıdır.
- Profesyonel kullanım için üretilen flor preparatlarının yılda iki kez çocuk diş hekimi tarafından uygulanması, çürük oluşumuna karşı dişleri korur.
- Tükürme alışkanlığı kazanana kadar çocuklar ebeveyn kontrolünde diş fırçalamalıdır.
- Flor içeren ürünler, çocukların ulaşamayacağı yerlerde muhafaza edilmelidir.
