Medicana International Ankara Hastanesi Gastroenterolojide İleri Endoskopik Tedaviler: ERCP ile Güvenli ve Etkin Çözümler
Medicana International Ankara Hastanesi Gastroenteroloji Bölümü, ileri endoskopik tedaviler alanındaki uzmanlığıyla dikkat çekiyor. Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Fatih Karaahmet, safra yolları ve pankreas hastalıklarının tanı ve tedavisinde kullanılan endoskopik retrograd kolanjiopankreatografi (ERCP) yönteminin önemini ve avantajlarını MAG Okurları ile paylaşıyor.
Öncelikle biraz kendinizden bahsedebilir misiniz?
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi 2004 mezunuyum. Hacettepe Üniversitesi İç Hastalıkları uzmanlık eğitimimi tamamlayıp Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji bölümünde yan dal uzmanlığını 2014 yılında bitirdim. Son on yıldır özellikle gastroenterolojide safra yolları ve pankreasın iyi ve kötü huylu hastalıklarında ileri endoskopik (ERCP) tedavileri ve gastrointestinal sistemin endoskopik zorlu girişimleri konuları ile uğraşmaktayım. Şu anda Medicana International Ankara Hastanesi Gastroenteroloji bölümünde ileri endoskopik tedavilerin yönetimini ve koordinatörlüğünü yapmaktayım.
Gastrointestinal sistem rahatsızlıkları arasında en sık hangileri görülür?
Gastroenterolojide; yemek borusu, mide, ince ve kalın bağırsağın hastalıkları yanında sindirim sitemi ile ilişkili olan karaciğer, safra kesesi ile safra yolları ve pankreasın hastalıkları yer almaktadır. Mide rahatsızlıkları poliklinik başvurusunda sayıca fazla olmakta ve daha sık gözlemlenmektedir. Özellikle safra kesesi ve safra yolları hastalıklarının semptomları mide hastalıkları ile benzerlik göstermekte olup detaylı inceleme ve ileri değerlendirme gerektirmektedir.
ERCP nedir? Hangi durumlarda ve nasıl uygulanır?
ERCP, “endoskopik retrograd kolanjiopankreatografi” adı verilen uygulamanın kısa adı olup, safra ve pankreas kanallarının özel tasarlanmış bir endoskop (duodenoskop) ile incelenmesi ve eş zamanlı safra yolları ve pankreas kanallarının gerekli durumlarda tedavi uygulamasında kullanılan etkin bir endoskopi tekniğidir.
Safra kanalları, safra kesesinde üretilip depolanan safra salgısının ince bağırsaklara iletildiği kanallardır. Pankreas kanalları da üretilen pankreas enzim içerikli sindirim salgılarının bağırsağa iletiminde görev alır. Hem safra hem de pankreas kanalları oniki parmak bağırsağına genellikle birleşerek açılırlar. Pankreas ve safra yollarında oluşacak ve safra ile pankreas salgısının akımını bozacak her türlü durumlar, ciddi klinik tabloya (karın ağrısı, bulantı, kusma, sarılık vs.) neden olmaktadır. Hastalarda en sık, safra kesesinde oluşan taşların safra yollarına düşmesi nedeniyle safranın ince bağırsağa akımı bozulmakta; ciddi karın ağrısı, bulantı, kusma, üşüme, tireme, ateş yanında pankreatit oluşturma sıklığı yoğun olarak görülmektedir. Bu darlıklar ve akımı bozan süreçler, safra yolları tümörleri ve pankreas kanserleri durumunda da ortaya çıkmaktadır. Kanalların akımını bozacak ve bu kanallarda tıkanıklığa neden olacak durumların tanısında ve tedavisinde en etkin yöntemler arasında ERCP bulunmaktadır. Yan görüşlü, birçok manevrası ve geniş işlem kanalı olan ERCP işlemi için özel tasarlanmış bir endoskop ile ince bağırsağın ikinci kısmında kanallara ulaşılmakta; hem pankreas hem de safra kanalları ile ilişkili karaciğerin birçok hastalığına müdahale edilebilmektedir. Çok basit bir örnekleme yapılması gerekirse, kalbi besleyen damarlardan biri tıkandığında nasıl kalp anjio ile hemen açma, balon/stentleme işlemleri yapılmakta ise, safra yollarının tıkanıklığında da bu şekilde ERCP ile müdahale yapılmaktadır.
ERCP yönteminin sağladığı avantajlar nelerdir?
ERCP işlemi gastroenterolojinin en zorlu işlemidir. ERCP ile safra ve pankreas yollarına ulaşmanın karşılığı, karın ameliyatı gerektirecek cerrahi yöntemdir. ERCP’nin hastalar için en önemli avantajı; kapalı endoskopik girişim olması, hastanede yatış süresini kısaltması ve daha hızlı taburculuk sağlamasıdır. ERCP işlemi sonrasında pankreatit, kanama, bağırsak delinmesi gibi komplikasyonlar oluşabilmektedir; ancak ileri deneyim ve tecrübe kazanmış ellerde ve donanımlı merkezlerde bu komplikasyonların sıklığı azalmakta ve komplikasyonların yönetimi kolaylaşmaktadır.
ERCP işleminin, spesifik patolojilerin tanısında nasıl bir rol oynadığını anlatabilir misiniz?
Safra kanallarında sıkışıp tıkanmaya neden olan safra taşlarında, akut ve kronik pankreatitlerde, safra veya pankreas kanallarındaki travma veya cerrahi operasyon kaynaklı sorunlarda, pankreasta bulunan psödokistler, pankreas ve safra kesesi kanserlerinin tanı ve tedavisinde etkin olarak kullanılmaktadır.
ERCP işlemi kimlere uygulanabilir? Bu işlemi sınırlandıran faktörler var mı?
ERCP işlemi endoskopi işlemini tolere eden ve mide-pankreas ameliyatı sonrası ince bağırsak anatomisi (pankreas ve safra yollarının ince bağırsağa açılım yeri) değiştirilmemiş, safra ve pankreas kanalı akımını bozan iyi huylu ve kötü huylu hastalıklarında güvenli bir şekilde uygulanabilir. ERCP işleminde radyolojik görüntü/röntgen filmi alınmasına rağmen gebelerde dahi tecrübeli ellerde güvenli ve etkin bir şekilde uygulanabilmektedir.
