Medicana International Ankara Hastanesi Diz ve Kalça Protezinde Robotik Cerrahi

Ortopedi ve travmatoloji alanında yaşanan gelişmeler, özellikle kalça ve diz protezi cerrahisinde hastalara daha konforlu, uzun ömürlü ve hassas çözümler sunuyor. Robotik cerrahi teknolojisi, bu alandaki önemli yeniliklerden biri olarak dikkat çekiyor. Medicana International Ankara Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü’nden Op. Dr. Mehmet Derviş Güner ve Op. Dr. Umut Bektaş, kalça ve diz protezinde robotik cerrahi uygulaması ile ilgili MAG Okurlarını bilgilendiriyor.

Öncelikle kendinizden biraz bahsedebilir misiniz?

Mehmet Derviş Güner: Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesinden 2002 yılında mezun oldum. 2003 yılında Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İbn-i Sina Hastanesinde Ortopedi ve Travmatoloji ihtisasına başladım. 2008 yılında ortopedi ve travmatoloji uzmanı olup Van Eğitim ve Araştırma Hastanesinde iki yıl süreyle zorunlu hizmet yaptım. 2010 yılının haziran ayından beri Medicana International Ankara Hastanesinde çalışmaktayım. Başlıca ilgi alanlarım içerisinde diz ve kalça cerrahisi (diz ve kalça protezi ameliyatları, spor yaralanmaları ve diz artroskopisi), kalça çevresi kırıkları ve alt ekstremite travmaları yer alıyor.

Umut Bektaş: 1966 yılında Ankara’da doğdum. 1989 yılında Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun oldum. 1995 yılında Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı’nda uzmanlığımı aldım. Yaklaşık otuz yıldır uzman hekim olarak değişik hastanelerde çalıştım. Son on beş yıldır da Medicana International Ankara Hastanesinde çalışmaktayım. Bu süreçte yaklaşık üç buçuk yıl Atılım Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı’nda öğretim üyesi olarak görev yaptım. Özellikle artroskopik cerrahi, spor yaralanmaları, travma ve protez cerrahisi ilgi alanlarımdır. Robotik diz ve kalça protezi ameliyatlarına da klinik olarak başlamış bulunmaktayız.

Kalça ve dizde genellikle hangi rahatsızlıklar, hangi sebeplerle ortaya çıkar?

Umut Bektaş: Kalça ekleminde kıkırdak sorunları, kırıklar, labrum yırtığı, sıkışma sorunları, avasküler nekroz ve dejeneratif artrit gibi sorunlar oluşabilmektedir. Sıkışma sorunları, genellikle yapısal olup femurda ya da asetabulumda fazladan kemik çıkıntıları nedeniyle olmaktadır ve ileri dönemlerde eklem kıkırdağının aşınmasına yol açabilmektedirler. Kırıklar ya da labrum yırtığı, genellikle travmatik olup tedavisi iyi yapılmadığı taktirde yine eklem kıkırdağının bozulmasına neden olabilmektedir. Avasküler nekroz ise, femur başının kanlanmasının bozulmasına bağlı olarak ortaya çıkabilir. Ayrıca romatoid artrit (iltihaplı eklem romatizması) gibi romatolojik hastalıklar da eklem tutulumu sonrası ciddi kıkırdak aşınmasına yol açabilmektedirler. Diz ekleminde görülen menüsküs yırtığı, bağ hasarları, kıkırdak sorunları ve eklem içi kırıklar sıklıkla travmatiktir. Dizde enfeksiyon, kalça eklemine benzer şekilde oluşabilir. Dejeneratif artrit ise daha çok yapısal faktörler, aşırı kilo, aşırı kullanıma bağlı olarak ortaya çıkabilir.

Kalça ve diz protezi nedir? Kalça ve diz protezi ameliyatında hangi teknikler kullanılır?

Umut Bektaş: Kalça ya da diz protezi, bozulmuş olan eklemin metalik implantlar kullanılarak suni eklem haline getirilmesidir. Eklem replasmanı da denmektedir. Kısmi (parsiyel) ya da tam (total) protez ameliyatı şeklinde yapılmaktadırlar. Diz protezinde de benzeri uygulamalar söz konusudur. Eklemin tamamı bozulmuşsa total diz protezi ameliyatı yapılmaktadır. Parsiyel dediğimiz ise sıklıkla unikondiler protez olarak adlandırılır. Eklemin iç ya da dış tarafına yerleştirilir. Eklemin kısmen bozulduğu durumlarda kullanılır.

Robotik kalça ve diz protez cerrahisi nedir, nasıl uygulanır?

Umut Bektaş: Robotik diz ve kalça protezi cerrahisi, protez ameliyatlarını robotik sistemler kullanılarak daha hassas bir şekilde yapılmasını sağlayan bir cerrahi yöntemdir. Bu teknoloji, genellikle diz protezi (total veya unikondiler diz artroplastisi) ve kalça protezi ameliyatlarında kullanılır ve daha iyi sonuçlar elde edilmesini amaçlar. Ameliyattan önce, hastanın dizinin detaylı bir üç boyutlu görüntüsü oluşturulur (örneğin; CT taramaları veya MR görüntüleri). Bu sayede ameliyatın detayları önceden planlanabilir. Robotik sistem, ameliyat sırasında cerraha kılavuzluk eder. Cerrah, robotik kolu kontrol ederek protez yerleşimini milimetrik hassasiyetle yapabilir. Robot, cerrahın el hareketlerini destekler ve yanlış kesimlerin yapılmasını önler. Aynı zamanda kemiğin şekillendirilmesi ve protezin yerleştirilmesi sırasında hata payını azaltır.

 Robotik diz cerrahisinin avantajları nelerdir?

Mehmet Derviş Güner: Robotik diz ve kalça protez cerrahisinin avantajlarını şu şekilde sıralayabiliriz:

ï Protezin doğru hizalanmasını ve en doğru pozisyonda yerleştirilmesine olanak tanıdığı için protezin uzun ömürlü olmasını yani daha uzun süreli kullanımını sağlar.

ï Kişiselleştirilmiş cerrahi olanağı ile hastanın anatomisine özel planlama yapılır.

ï Ameliyat sırasında yumuşak doku dengesinin daha uygun şekilde ayarlanmasına olanak tanır.

Kalça ve diz protezi ameliyatlarından sonra kişinin yaşamında ne gibi değişiklikler olur?

Mehmet Derviş Güner: Kalça ve diz protezi ameliyatları, hasta memnuniyetinin oldukça yüksek olduğu cerrahi prosedürlerdir. Ameliyat sonrası ağrısız, hareketli bir eklem elde edilmesi ana hedeftir. Ayrıca bazı kalça sorunlarında ortaya çıkabilen (doğuştan kalça çıkığı ve bazı kırıklara bağlı oluşan artrozlarda) bacak uzunluk farkları kalça protezi ameliyatı ile düzeltilebilir. Yine diz eklemindeki deformiteler de (bacaklarda çarpıklık, parantez bacak gibi) diz protezi ameliyatı sayesinde uygun şekilde düzeltilebilir.

Standart yöntemlerle robotik cerrahinin farklarını anlatır mısınız?

Mehmet Derviş Güner: Günlük mesleki pratiğimizde konvansiyonel yöntemlere, yani robotik olmayan standart protez uygulamalarına da devam etmekteyiz. Tecrübeli cerrahlar tarafından uygulandığında ve uygun implant seçimi yapıldığında konvansiyonel cerrahi ile de oldukça başarılı sonuçlar alınabilmektedir. Robotik cerrahi kemik kesilerini daha hassas bir şekilde yapmamıza ve protezleri uygun şekilde yerleştirmemize yardımcı olmaktadır.