Ecem Canbilek Çift Terapisinin İlerleyişi
Ruh sağlığı desteğinin, içinde psikolojik eğitimi de barındırdığını belirten Psikolog Ecem Canbilek, çift terapisi sürecinin ilerleyişini açıklayarak partnerlerin hangi durumlarda bir uzmana başvurmasının uygun olacağını anlatıyor…
Kendinizden bahseder misiniz? Uzmanlık alanlarınız neler?
Ankara’da doğdum ve büyüdüm. Psikolog olarak yine Ankara’da, kendi psikolojik danışmanlık merkezimde danışanlarıma hizmet veriyorum. Çocukluk yıllarımdan itibaren psikoloji bilimine olan merakım beni bu alanda araştırma yapmak ve kendimi geliştirmek için psikoloji eğitimi almaya yönlendirdi. Mesleğim çocukluk yıllarımdan itibaren benim için bir tutku olduğu için, başka bir alanda çalışma yapmayı hiç düşünmedim. Bugün hâlâ mesleğimi büyük bir istek ve motivasyonla yapıyorum. Her gün sevdiğim işi yapıyor olmanın verdiği hazla kendimi geliştirmeye ve bilgimi danışanlarımla paylaşmaya devam ediyorum.
Lisans eğitimimi Atılım Üniversitesi Psikoloji Bölümünde “Yüksek Onur Öğrencisi” olarak tamamladım. Eğitimim süresince bilişsel davranışçı terapi, şema terapi, aile ve çift terapisi, stres yönetimi, krize müdahale, mindfulness gibi alanlarda eğitimler aldım. Uluslararası bir dergide yayımlanan, sınav kaygısı ve akademik performans arasındaki ilişkiyi konu alan “Relationship Between Test Anxiety and Academic Performance” başlıklı makalem ile, araştırmaya ve bilime olan katkım, daha üniversite yıllarımda başlamış oldu. Şu an Dublin Üniversitesinde, klinik psikoloji yüksek lisansı alanında, sosyal medyanın beden algısı üzerine etkileri konusunda sürdürdüğüm tez araştırmam ile eğitim hayatıma devam etmekteyim.
Ankara’da Ecem Canbilek Psikolojik Danışmanlık Merkezinde, gelen danışanlarıma hizmet vermekteyim. Kurumumda aile danışmanlığı, evlilik ve çift danışmanlığı, çocuk oyun terapisi, çocuk resimleri analizi, yetişkin terapisi, online terapi gibi alanlarda danışmanlık vermekte ve gerek duyduğum durumlarda tematik algı testi, MOXO dikkat testi gibi testleri uygulamaktayım. Türk Psikologlar Derneği üyesi olarak birçok sosyal sorumluluk projesinde gönüllü olarak çalışmakta ve Instagram’da yer alan “Psikolog Ecem Canbilek” sayfam üzerinden popüler psikoloji ve kişisel gelişim alanında her gün paylaşımlar yapmaktayım. Ülkemizde 6 Şubat tarihinde gerçekleşen ve on ilimizde etkisini gösteren depremler nedeniyle psikolojik desteğe ihtiyaç duyan vatandaşlarımıza yönelik gönüllü yürüttüğüm ücretsiz psikolojik destek çalışmaları da devam etmektedir.
Çiftler sıklıkla hangi konularda başvuruyor? Evlilikte yaşanabilecek problemler nelerdir?
Çiftler kimi zaman ilişkilerinde duygusal zorlanmalar ve birtakım anlaşmazlıklar yaşayabilirler. Aslında yaşanan problemlerin temeli; partnerlerin ilişkilerinde sorunlarını konuşmamalarından kaynaklanan iletişimsizlik problemidir. Buna ilave olarak; ilişkilerine üçüncü kişilerin dahil olması, cinsel problemler, güvensizlik, ortak bir gelecek planı oluşturamama, entelektüel, sosyal, duygusal uyumsuzluklar gibi sorunlar da eklenince durum içinden çıkılamaz bir hal alabilir. Örneğin; partnerlerden birinin diğerine duyduğu aşırı kıskançlık, diğer partner için hayatı ve ilişkiyi çekilmez hale getirebilir. Evliliklerde partnerlerden birinin ailesinin evliliğe gereğinden fazla müdahalesi ve manipülatif davranışları, kişilerin önce birbirlerine sonra evlilik kurumuna olan inancını zayıflatabilir. Aldatma konusunda olumsuz tecrübeleri olan danışanlarımda özellikle uzun soluklu birlikteliklerin kurulamaması ve ortak gelecek planı oluşturulamaması gibi sorunlarla karşılaşıyorum. Bazı durumlarda, güven arayışının aşırı telafisi sebebiyle partnerini baskı altında tutan ve sorgulayıcı davranışlarla bilişsel çarpıtmalar yaşayan danışanlarla da sıkça karşılaşıyorum. Aldatma her ne kadar çiftler arasında önemli bir problem olarak görülse de bireysel anlamda da kişilerde yarattığı güvensizlik sebebiyle yıkıcı etkileri olan bir durumdur. Kimi zaman, aslında eşlerden birinin diğerine son derece bağlı olduğu durumlarda dahi aldatma düşüncesi ilişkiyi gereksiz yere çıkmaza sokabilir.
Çift terapisine ne zaman başlanmalı?
Eğer ilişkide yaşanan sorunlar, partnerlerin, üstesinden gelmelerinde zorlandıkları bir noktaya ulaşmışsa psikolojik desteğe başvurmanın önemli olduğunu düşünüyorum. Bireylerin yaşadıkları deneyimleri objektif ve tarafsız bir ortamda, çift terapisti eşliğinde paylaşmaları bile kimi zaman iyileştirici bir yol kat etmelerine yardımcı oluyor. Çiftler, ilişkilerinde problemlerle başa çıkmakta zorlandıklarını fark ettikleri anda, çözüm bulmakta yetersiz hissederlerse ya da ilişkilerinden aldıkları doyumu artırmak istiyorlarsa çift terapisine başlayabilirler. Çiftler arasındaki sorunlar büyüyüp içinden çıkılamaz bir hal almadan, erken tedbir almak önemlidir. Şunu unutmamak gerekir ki çiftlerin, ilişkilerindeki sorunları çözmeleri için verecekleri karar, hiçbir zaman geç kalınmış bir karar değildir. Önemli olan, durumu kabul etmek ve çözüm arayışına girmektir. Bu sayede, gelecekte yaşanacak farklı sorunlarla da baş etme becerisi kazanacaklardır.
Çift terapisi nasıl ilerliyor?
Öncelikle hedefimiz, partnerlerin karşılıklı olarak duygularını ifade etmeleri için uygun güven ortamı oluşturmaktır. Burada değerlendirilecek konunun mahremiyeti ve gizliliği gereği terapistlerine duyacakları güven kadar, terapinin gerçekleşeceği ortam da önemlidir. İlk aşamada problemleri tanımlamak ve problemlerin iki taraftan da kaynaklandığı düşüncesi ile danışanların durumu değerlendirmesi sağlanır. Unutmamak gerekir ki, ilişki iki kişi arasında yaşanır ve burada sorunların tamamını üstlenmek veya tamamını partnerinize yükleyerek sorumluluktan kaçmak çözümden çok çözümsüzlük yaratır. Bunun yerine ortak paydada buluşmak, farkındalık ve değişim hedefleri geliştirmek ilk aşamada hedeflenen gelişmelerdir.
İkinci aşamada, sorunlara kendi çözümlerini geliştirmeleri için uygun terapi prosedürleri uygulanır. Bu safhada çiftlerden beklenen, gerçekçi bir bakış açısı kazanmaları ve “ben” dili ile iletişim kurmayı öğrenmeleridir, çünkü , “sen” diye başlayan cümleler sizin duygu ve düşüncelerinizi ifade etmenize yardımcı olmak bir kenara dursun, partnerinizin savunmacı bir tutum sergilemesine, sizi anlamak yerine tartışmaların kavgaya dönmesine sebep olur.
Çiftlerin birbirlerinden, gerçekçi beklentilerinin olup olmadığının sorgulanması, yüksek beklentilerin anlaşılması da bu aşamada gerçekleşir.
Terapileri “son aşama” olarak sınırlamak gerçekçi bir yaklaşım değildir ancak, artık çiftlerin önceki seanslarda edindikleri tecrübe ve deneyimleri ilişkilerine yansıtmaları beklenir. Terapide kazandıkları becerileri daha sonra yaşayacakları sorunlarda kullanarak sağlıklı birliktelikler sürdürebilirler. Unutulmamalıdır ki psikolojik destek, içinde psikolojik eğitimi de barındıran bir süreçtir.
