Bir Vergisel Avantajın Daha Sonu: Kısmi Bölünmede Son Günler

Yapılan düzenlemelerle, 31 Aralık 2023 tarihinden sonra, taşınmazların Kurumlar Vergisi Kanunu kapsamında vergisiz olarak kısmi bölünmeye konu edilmeyeceğini belirten Mali Müşavir C. Serkan Kumdakçı, konunun detaylarını MAG Business Okurları için anlatıyor.

Resmî Gazetede 15 Temmuz 2023 tarihinde yayımlanan 7456 sayılı “6/2/2023 Tarihinde Meydana Gelen Depremlerin Yol Açtığı Ekonomik Kayıpların Telafisi İçin Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi İhdası ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile birçok önemli vergisel düzenlemeler yapıldı.

Yapılan düzenlemelerden biri kamuoyunda fazlasıyla yer bulan ve anayasa mahkemesine de taşınan ek motorlu taşıtlar vergisiyken, kanunda aslında birçok sermaye şirketini yakından ilgilendiren çok önemli bir düzenleme daha yapıldı.

Yapılan bu önemli düzenleme; Kanun’un 20. maddesi ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 19. maddesinde yapılan değişiklikle, taşınmazların 31 Aralık 2023  tarihinden sonra kısmi bölünme kapsamından çıkarılmasıdır.

Nedir Kısmi Bölünme?

Mevcut uygulamada, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 19. maddesinin 3. fıkrasının (b) bendi kapsamında; taşınmazlar, iştirak hisseleri ile üretim ve hizmet işletmeleri belirli şartlar dahilinde kısmi bölünme işlemine konu edilebilmektedir.

Kısmi bölünmenin mevzubahis olabilmesi için öncelikle tam mükellef bir sermaye şirketi veya sermaye şirketi niteliğindeki yabancı bir kurumun varlığından söz etmek gerekli.

Anılan bu sermaye şirketinin;

• Türkiye’deki iş yeri ya da daimi temsilcisinin bilançosunda yer alan taşınmazları,
• Bilançolarında yer alan ve en az iki tam yıl süreyle elde tutulan iştirak hisselerini,
• Sahip oldukları üretim veya hizmet işletmelerinin bir veya birkaçını,

Mevcut veya yeni kurulacak tam mükellef bir sermaye şirketine kayıtlı değerleri üzerinden ayni sermaye olarak konulması işlemi, Kurumlar Vergisi Kanunu açısından kısmi bölünme olarak kabul edilmiştir. Burada dikkat edilmesi gereken konu, bölünme işleminin kayıtlı değer üzerinden yapılması konusudur. Gerçek değer üzerinde yapılacak bölünmelerde ekstra vergi külfetleri ile muhatap olunacağı unutulmamalıdır.

İştirak hisselerinin kısmi bölünme kapsamında ayni sermaye olarak konulabilmesi için aktifte yer alan bu kıymetlerin en az iki tam yıl süreyle elde tutulması şartı bulunmaktadır. İki yıllık süre istisna uygulaması açısından süre şartı olarak uygulanmaktadır.

Kısmi bölünme işleminde faaliyet bütünlüğünün korunması amacıyla, faaliyetin ya da gayrimenkulün  ilgili olduğu aktif veya pasif hesapların bir bütün halinde devredilmesi zorunludur.

Söz konusu Kanun’un 20. maddesinde ise Kanun’un 19. maddesi kapsamında gerçekleşen kısmi bölünme sonrasında oluşacak kârların hesaplanmayacağı ve vergilendirilmeyeceği hüküm altına alınmıştır. Yine aynı maddede; bölünen kurumun bölünme tarihine kadar tahakkuk etmiş ve edecek vergi borçlarından, bölünen kurumun varlıklarını devralan kurumların, devraldıkları varlıkların emsal bedeli ile sınırlı olarak müteselsilen sorumlu olacakları belirtilmiştir.

31 Aralık 2023’e Kadar Yararlanılabilecek Vergisel Avantajlar

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 20. maddesinde kısmi bölünme işlemlerinden doğan kârların hesaplanmayacağı ve vergilendirilmeyeceği, kısmi bölünme işlemlerinde, bölünen kurumun bölünme tarihine kadar tahakkuk etmiş ve edecek vergi borçlarından varlıkları devralan kurumların devraldıkları varlıkların emsal bedeli ile sınırlı olarak müteselsilen sorumlu olacakları hüküm altına alınmıştır. Kısmi bölünme kapsamında taşınmazlar, kayıtlı değerleri üzerinden mevcut ya da yeni kurulan şirkete devredilerek, taşınmaz üzerinde bulunan vergi yükü mevcut veya yeni kurulan şirkete geçmektedir.

Bunlara ek olarak Kurumlar Vergisi Kanunu’nun öngördüğü şekilde yapılan kısmi bölünmelerde;

• KDV Kanunu’nun 17/4-c maddesi kapsamında KDV istisnası,
• Damga Vergisi Kanunu’na ekli (2) sayılı tablonun “IV-Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünün (17) numaralı fıkrası kapsamında, (Kurumlar Vergisi Kanunu’na göre yapılan birleşme, devir ve bölünmeler nedeniyle) düzenlenen kağıtlar için Damga Vergisi istisnası,
• Harçlar Kanunu’nun 123. maddesi uyarınca tapu harcı istisnası,

Avantajları da mevcuttur.

Ayrıca, kısmi bölünme sonucunda devrolunan varlıklara ait olup bölünen şirket tarafından yüklenilen ve indirilemeyen KDV tutarları, faaliyete başlayan veya devir ve bölünme sonrasında devredilen veya bölünen kurumların varlıklarını devralan mükellefler tarafından mükerrer indirime yol açmayacak şekilde indirim konusu yapılabilmektedir.

 

Uygulamadan, 31 Aralık 2023 Dahil Olmak Üzere, 1 Ocak 2024’e Kadar Faydalanılabilecek

7456 sayılı Kanun ile yapılan düzenleme ile birlikte;  1 Ocak 2024 tarihinden sonra taşınmazlar Kurumlar Vergisi Kanunu düzenlemeleri kapsamında vergisiz olarak kısmi bölünmeye konu edilemeyecek.

 

Mevcut uygulamadan yararlanabilmenin 2 aylık kısa bir süre olduğu görülmektedir. Bölünme işleminin ticaret odaları nezdinde tamamlanmasının tescil ve ilana bağlı olduğu göz önüne alındığında bölünme işlemine başlamak ve sonuçlandırmak için son günler olduğunu hatırlatmak yerinde olacaktır. Bir vergisel avantajın daha sonuna geldik.